Χαλκιδική. ΚΚΕ. Για τον ορυκτό πλούτο & την επένδυση χρυσού...

ΟΜΙΛΙΑ του Γιάννη Ζιώγα, 

βουλευτή του ΚΚΕ στην εκδήλωση στην Ιερισσό στις 27.2 

Φίλες και φίλοι,

Σας ευχαριστούμε για την παρουσία σας.

Ευχαριστούμε δημόσια και τους επιστήμονες που μας έδωσαν στοιχεία από τις μελέτες τους, για την εισήγηση, όπως επίσης και τους εισηγητές στη σημερινή εκδήλωση, που τις παρατηρήσεις τους θα πάρουμε υπ’ όψη.

Το επενδυτικό σχέδιο της «Ελληνικός Χρυσός», προβλέπει εγκαταστάσεις και εργοστάσια στις περιοχές του Μαντέμ Λάκκου, στις Μαύρες Πέτρες, στην Ολυμπιάδα και στις Σκουριές. Σε αυτές, κύριο ζήτημα είναι η εξόρυξη χρυσού και επίσης εκμετάλλευση διαφόρων μεταλλευμάτων. Ήδη γίνεται εξόρυξη και απόληψη Cu, Pb, Zn, Ag. Με το επενδυτικό σχέδιο, και γενικά τη μεταλλευτική δραστηριότητα της «Ελληνικός Χρυσός», παραδίδεται σε πολυεθνικούς και ντόπιους μονοπωλιακούς ομίλους μέρος των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Χαλκιδικής, μέρος του ορυκτού πλούτου της χώρας. Με την επένδυση αυτή αναμένονται τεράστια κέρδη --->>> 

στην εταιρία, ενώ υπόσχονται και νέες θέσεις εργασίας στην περιοχή, για να μετριάσουν τις αντιδράσεις.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος ζήτησε μέσα στην προεκλογική περίοδο τη γνωμοδότηση των δημοτικών συμβουλίων, και εξασφάλισε την ομόφωνη θετική γνώμη του νομαρχιακού συμβουλίου (όργανα που δεν υφίστανται από την 1η Γενάρη) για τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων της «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.», σε σχέση με τν επέκταση των μεταλλείων και τη δημιουργία νέων στην περιοχή του Δήμου Αριστοτέλη.

Είναι προφανές, ότι τόσο η πολιτική της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, όσο και της ΝΔ παλιότερα, υπηρετούν τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα και την κερδοφορία τους.

Έτσι εξηγείται και η υποστήριξη του σχεδίου της «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.», και η επιθυμία να προχωρήσει η επένδυση. Στρέφεται ενάντια στα λαϊκά συμφέροντα.

Η Κυβέρνηση της Ν.Δ. πρόλαβε, λίγο πριν «αποχωρήσει», να δώσει το «πράσινο» φως στην υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου, που είχε υποβληθεί από την εταιρεία το 2006 (στο πλαίσιο υποχρέωσής της που απορρέει από τη σύμβαση μεταβίβασης του Ν.3220/2004), με μια θετική γνωμοδότηση της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (α.π. 144824/24.09.09) που περιλαμβάνει:

1) τη συνέχιση – μέχρι την εξόφληση του κοιτάσματος, – της λειτουργίας του μεταλλείου Μαύρων Πετρών και – για περιορισμένο χρόνο - την λειτουργία του εργοστασίου εμπλουτισμού στο Στρατώνι με τη δημιουργία νέων αντίστοιχων εγκαταστάσεων στο Καρακόλι,

2) την επαναλειτουργία των μεταλλείων Ολυμπιάδας και – για περιορισμένο χρόνο- του εργοστασίου εμπλουτισμού, αλλά και τη δημιουργία νέας μονάδας μεταλλουργίας χρυσού στην περιοχή του Μαντέμ Λάκκου, και

3) την ανάπτυξη νέου μεταλλείου χαλκού-χρυσού με εργοστάσιο εμπλουτισμού στις Σκουριές.

Το ΥΠΕΚΑ δήλωσε ότι επιδιώκει (εγκρίνοντας την επένδυση), την:

• Εφαρμογή των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών για την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την υλοποίηση του έργου.

• Ανάληψη δράσεων για την αποκατάσταση της υφιστάμενης περιβαλλοντικής ζημιάς πριν την έναρξη της υλοποίησης του έργου με σκοπό την ελαχιστοποίηση ή/και αναίρεση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη μακροχρόνια λειτουργία των μεταλλείων, με στόχο την απόδοση ενός καλύτερου περιβάλλοντος στην τοπική κοινωνία.

• Ανάληψη μέτρων πρόληψης και σταδιακής αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημιάς από τις νέες δραστηριότητες, που θα αποφασισθούν, κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης των έργων και την ολοκλήρωση αυτών, έως και την μετα-μεταλλευτική εποχή.

• Δέσμευση για τη δημιουργία και διατήρηση των προβλεπόμενων θέσεων εργασίας (περίπου 1500 άμεσα εργαζόμενοι και 5000 έμμεσα, σήμερα απασχολούνται 350), καθώς και την προάσπιση του κριτηρίου της εντοπιότητας.

• Απόδοση σημαντικού μέρους των πραγματικών κερδών από την εκμετάλλευση των μεταλλευτικών πόρων στην τοπική κοινωνία, με τη μορφή συγκεκριμένων έργων και δράσεων για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

• Θέσπιση αποτελεσματικού και αξιόπιστου μηχανισμού παρακολούθησης και ελέγχου της λειτουργίας της δραστηριότητας με θεματοφύλακα την Τοπική Κοινωνία.

• Προστασία, αποκατάσταση και διαχείριση των επιφανειακών και υπογείων νερών κατά ορθολογικό και βιώσιμο τρόπο.

• Διαχείριση όλων των αποβλήτων της εξορυκτικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τις αρχές της κείμενης νομοθεσίας.

• Αποκλεισμό χρήσης τεχνολογίας κυανιούχων ενώσεων στη μεταλλουργία χρυσού και άλλων μετάλλων, σύμφωνα και με την πρόταση της εταιρείας για χρήση πυρομεταλλουργικής μεθόδου.

• Σχεδιασμό των έργων προστασίας του περιβάλλοντος για ακόμη δυσμενέστερα ακραία σενάρια, δεδομένης της επιδείνωσης των ακραίων καιρικών φαινομένων και των κλιματικών αλλαγών, αλλά και της έντονης σεισμικότητας της περιοχής.

Τι σημαίνουν όλα αυτά;

Καλές προθέσεις των κυβερνόντων; Ευχές; Στάχτη στα μάτια, μεγαλοστομίες, χάντρες στους ιθαγενείς;

Η συσσωρευμένη αρνητική εμπειρία στην περιοχή, Μποδοσάκης, TVX, αλλά και η Κορώνεια, η ΠΕΣΙΝΕ, ο Ασωπός, η Πτολεμαΐδα μας στερούν την αισιοδοξία. Το κεφάλαιο, η εκμετάλλευση, το κέρδος λειτουργούν αμείλικτα.

Οι ιδιώτες μεταλλειοϊδιοκτήτες όλον τον περασμένο αιώνα έδωσαν δείγμα γραφής το πώς εννοούν την επιχειρηματική τους δράση, τη δράση της αγοράς: ληστρική, ανορθολογική, εκμετάλλευση με συνέπεια τα τεράστια διαχρονικά οικολογικά εγκλήματα, το βιασμό της φύσης και της υγείας των εργαζομένων.

Οι θέσεις μας και η κριτική μας αναφέρονται σε βασικές και ουσιώδεις παραμέτρους της Μ.Π.Ε., που δημοσιοποιήθηκε στις 29/10/2010 και αφορούν στην υλοποίηση του έργου, και στις επιδιώξεις του ΥΠΕΚΑ που προαναφέραμε:

1. ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ

1.1. Δεδομένου ότι οι εγκαταστάσεις υπάγονται στην εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας (Βιομηχανικά Ατυχήματα Μεγάλης Έκτασης (KYA 12044/613-ΦΕΚ Β 376/19.3.2007 και Διόρθωση σφαλμάτων ΦΕΚ Β 2259/27.11.2007), θα έπρεπε να έχει συνυποβληθεί μαζί με την Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΠΠΕ) και Προκαταρκτική Μελέτη Ασφαλείας, που θα περιελάμβανε μεταξύ άλλων τον προσδιορισμό των ζωνών προστασίας από Μεγάλο Βιομηχανικό Ατύχημα (ΒΑΜΕ) της υπό εγκατάσταση μονάδας, ούτως ώστε στην ΠΠΕ να λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός επικινδυνότητάς της και η συμβατότητά της με τις χρήσεις γης όπως προβλέπεται στο Ειδικό Χωροταξικό Βιομηχανίας (ΚΥΑ 11508/Τεύχος αναγκ. Απαλλοτρ. 151/13 Απρ.2009).

Αυτό δεν έχει γίνει. Επομένως δεν καθιστά την υπάρχουσα έγκριση της ΠΠΕ (προμελέτης) παράτυπη και ελλιπή επί της ουσίας σε περιπτώσεις μεγάλων ατυχημάτων;

Στο κεφάλαιο 1 της κύριας ΜΠΕ, δεν δίνονται όπως θα έπρεπε στοιχεία για την κατάταξη του έργου κατά την περιβαλλοντική θεώρηση, πράγμα που αποτελεί ουσιώδη παράλειψη. Η κατηγοριοποίηση αυτή, για κάθε δραστηριότητα της εγκατάστασης, θα καθιστούσε σαφές, ότι το έργο κατατάσσεται στην 1η υποκατηγορία της πρώτης (Α’) κατηγορίας (Πίνακας 9, ομάδα 9η, Βιομηχανικές εγκαταστάσεις, παραγωγή βασικών μετάλλων. Πέραν τούτων, είναι επίσης Υψηλής Όχλησης (ΚΥΑ 13727/724/2003) και υπάγονται στη νομοθεσία Seveso.

Η παραπάνω έλλειψη είναι ουσιαστική, γιατί αφορά την ταυτότητα της επένδυσης, ενώ στερεί τη μελέτη από την αναγκαία επάρκεια και σαφήνεια. Έτσι, κατά τη γνώμη μας απαιτείται επαναπροσδιορισμός των προδιαγραφών της ΜΠΕ και των διαδικασιών αξιολόγησής της.

1.2 Μεγάλοι όγκοι πετρωμάτων θα εξορύσσονται, θα αλέθονται εν υγρώ (υγρή λειοτρίβηση) και θα υφίστανται εκχύλιση με κυανιούχα υδατικά διαλύματα. Αυτόματα ολόκληρη η ποσότητα των πετρωμάτων θα καθίσταται απόβλητο της διαδικασίας. Έμφορτη κυανίου θα αποτίθενται σε χώρους.

Το σημερινό ανάγλυφο της γης (κυρίως σε ορεινές – ημιορεινές περιοχές όπου επικρατούν δάση ή δασικές εκτάσεις) θα αλλοιωθεί.

Το επιφανειακό όρυγμα στις Σκουριές θα έχει διάμετρο πάνω από 1200 m και βάθος 600 m.

Πρακτικά για παραγωγή 30 τόνων χρυσού από 200m βάθος θα επέρχεται αναντίστρεπτη καταστροφή περίπου 2.000 έως 3.000 στρεμμάτων γης, κυρίως δασικής ή καθαρού δάσους (Λ Τριανταφυλλίδης).

1.3. Οι εγκαταστάσεις της βιομηχανίας θα διαχειρίζονται επικίνδυνα υλικά και απόβλητα και μπορούν να επηρεάσουν τις λεκάνες απορροής των υδατικών συστημάτων της περιοχής όπου βρίσκονται ή θα εγκατασταθούν. Σε περίπτωση πλημμύρας, θα έπρεπε να αξιολογηθεί αν οι προτεινόμενες χρήσεις γης (μεταλλευτικές δραστηριότητες) είναι συμβατές με τις ζώνες επικινδυνότητας στην περίπτωση πλημμύρας στις λεκάνες απορροής των υδάτων, όπως προβλέπεται από την πρόσφατη νομοθεσία για την αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας λεκανών απορροής υδατικών συστημάτων της περιοχής (ΚΥΑ 31822/1542/Ε 103, ΦΕΚ Β 1108/21.7.2010/Οδηγία 2007/60 ΕΚ). Αυτή η αξιολόγηση δεν έγινε στην ΜΠΕ και δεν εκτιμήθηκε - με βάση σχέδια επικινδυνότητας των λεκανών απορροής από πλημμύρες - η πρόταση χωροθέτησης των διαφόρων δραστηριοτήτων.

Για παράδειγμα, δεν είναι γνωστό τι θα συμβεί στην περίπτωση πλημμύρας στην περιοχή τελμάτων, των χώρων εναπόθεσης αποβλήτων ή αλλού και ποιές θα είναι οι επιπτώσεις από την διαφυγή επικίνδυνων ουσιών στα νερά της περιοχής.

2. ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ

2.1. Στην σελίδα ΙΙ-8 του παραρτήματος ΧΙ.1 της υδρογεωλογικής μελέτης που αφορά την υδρολογική λεκάνη της περιοχής Μαύρων Πετρών και Μαντέμ Λάκκου, η μελέτη, για τον υπολογισμό της πλημμυρικής παροχής, στηρίζεται σε εκτιμήσεις της ετήσιας απορροής που γίνονται στην συνέχεια από την επίλυση εξίσωσης υδρολογικού ισοζυγίου.

Από την παραπάνω διατύπωση, προκύπτει αβίαστα ότι η υδρογεωλογική μελέτη, κατά συνέπεια η ΜΠΕ και προφανώς ολόκληρο το έργο που αφορά τις περιοχές αυτές, βασίζονται εφεξής αποκλειστικά σε μαθηματικά μοντέλα και όχι σε βροχομετρικά δεδομένα επαρκούς χρονικού βάθους. Συγκεκριμένα, από την εμπειρία μας που αφορά την πλημμύρα στις 10-2-2010, το σύνολο της περιοχής κατακλύστηκε και οι συνέπειες της πλημμύρας δεν έχουν ακόμη απαλειφθεί. Τη μέρα αυτή, το βροχομετρικό ύψος ανήλθε στα 163,4 mm, και πραγματοποιήθηκε εντός μικρού χρονικού διαστήματος (ΠΗΓΗ: Τεχνογράφημα, Δημοσίευση Ομάδας εργασίας ΤΕΕ/ΤΚΜ για την πλημμύρα στο Στρατώνι).

Οι ποσότητες καθαρού νερού (η κυάνωση είναι υδρομεταλλουργία) το οποίο θα απαιτείται (καταναλώνεται) από τη διαδικασία (100 m3/ώρα για κάθε 1000 tn/ημέρα επεξεργαζόμενου πετρώματος, (στο ΕΣΑ Χαλκιδικής) προτείνεται η εξόρυξη και επεξεργασία 25.000 tn πετρώματος ημερησίως!). Οι τεράστιες ποσότητες νερού θα αντλούνται από υπόγειους υδροφορείς και θα είναι ανταγωνιστικές των απαιτήσεων σε νερό για άρδευση και ύδρευση. Δηλαδή 2.500 m3 ημερησίως.

Στο κεφάλαιο VI της προαναφερθείσας μελέτης επισημαίνεται ότι επειδή τα εντοπισθέντα υπόγεια νερά στις προαναφερθείσες λεκάνες Ιερισσού και Κάμπου αποτελούν σχεδόν τις μοναδικές πηγές για την μελλοντική υδροδότηση του συνδέσμου κοινοτήτων Ιερισσού – Ν. Ρόδων –Αμμουλιανής και Ουρανούπολης, απαιτείται η θεσμοθέτηση αυστηρών μέτρων προστασίας στις καθορισμένες ζώνες προστασίας των γεωτρήσεων, αποκλειομένων, μεταξύ άλλων, των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων που προκαλούν διαρκή ρύπανση των υπόγειων υδροταμιευτήρων, στις περιοχές της απορροής των κύριων ρεμάτων Ασπρόλακα και Κοκκινόλακα.

2.2. Η ίδια μελέτη, εκτιμά τις πλημμυρικές παροχές της λεκάνης Ασπρόλακκα σε 9x106 m3/έτος σε επιφανειακά και υπόγεια νερά, στα οποία προστίθενται και 1x106 m3/έτος από τον Κοκκινόλακκα, ο οποίος θα δέχεται τα επεξεργασμένα από την βιομηχανική μονάδα νερά, αλλά συγχρόνως θα είναι και ο αποδέκτης των στερεών αποβλήτων της βιομηχανίας στην περιοχή του άνω ρου αυτού. Στην ΜΠΕ και στην υδρογεωλογική μελέτη του παραρτήματος ΧΙ.3 αυτής, δεν περιγράφονται, ούτε εξετάζονται οι επιπτώσεις στην ποσότητα και την ποιότητα του πόσιμου νερού, που εξυπηρετεί τρία δημοτικά διαμερίσματα, τα οποία μάλιστα έχουν έντονο τουριστικό χαρακτήρα. Που μεταφράζονται σε 5000 περίπου μόνιμους κατοίκους, που τους θερινούς μήνες υπερτριπλασιάζονται και των οποίων το δικαίωμα χρήσης πόσιμου νερού είναι αναφαίρετο και αδιαπραγμάτευτο.

3. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ (ΒΑΜΕ) - ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ «SEVESO»

3.1. Με βάση αυτή (Βιομηχανικά Ατυχήματα Μεγάλης Έκτασης, KYA 12044/613-ΦΕΚ Β 376/19.3.2007 και Διόρθωση σφαλμάτων ΦΕΚ Β 2259/27 Νοεμβρίου 2007), απαιτείται μελέτη ασφαλείας, που υποβάλλεται στο στάδιο της έγκρισης των Περιβαλλοντικών Όρων της μονάδας (ΜΠΕ). Στο στάδιο αυτό υποβάλλεται και πρόταση με τις αναγκαίες κατευθύνσεις περιορισμού των χρήσεων γης στις περιοχές επιρροής των εγκαταστάσεων.

Ιδιαίτερα εδώ επισημαίνουμε την διατύπωση της οδηγίας SEVESO, η οποία λέει: «Η διαρροή κυανίου που ρύπανε το Δούναβη μετά το ατύχημα της Baia Mare στη Ρουμανία τον Ιανουάριο του 2000, απέδειξε ότι ορισμένες εργασίες αποθήκευσης και επεξεργασίας στο πλαίσιο της εξορυκτικής δραστηριότητας, ιδίως δε οι εγκαταστάσεις διάθεσης υπολειμμάτων, συμπεριλαμβανομένων των λεκανών ή φραγμάτων συγκράτησης υπολειμμάτων, ενδέχεται να έχουν σοβαρές συνέπειες». Οι παραπάνω επισημάνσεις οδήγησαν τελικά στη θεσμοθέτηση συμπληρωματικής Οδηγίας η οποία ενσωματώθηκε στο Ελληνικό δίκαιο με την KYA 12044/613-ΦΕΚ Β 376/19.3.2007 που ισχύει.

4. ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα των μονάδων παραγωγής θειϊκού οξέος (H2SO4), είναι η έκλυση στην ατμόσφαιρα διοξειδίου του θείου (SO2).

Στη σελίδα 5.5-38 της ΜΠΕ, που αφορά τις εκπομπές που αναμένονται από την περιοχή των νέων εγκαταστάσεων επεξεργασίας μεταλλεύματος στον Μαντέμ Λάκκο, παρατίθεται ο πίνακας 5.5.2-9, σύμφωνα με τον οποίο οι εκτιμώμενες εκπομπές SO2 από την καμινάδα διασποράς της μονάδας παραγωγής H2SO4, είναι 148,48 tn/έτος. Κάτι λιγότερο από μισό τόνο την ημέρα, σε αέρια μορφή, που είναι ιδιαίτερα δραστική.

Στη μελέτη δεν αναφέρεται αν αυτές οι εκπομπές ικανοποιούν τα επιτρεπτά όρια έκλυσης SO2 αλλά και δεν εκτιμάται η επίπτωσή τους στην ποιότητα του αέρα της περιοχής.

Η παραπάνω έκλυση SO2 σε συνδυασμό με την αυξημένη υγρασία της ευρύτερης περιοχής λόγω της άμεσης επαφής της με την θάλασσα, μεταφράζεται σε δημιουργία σημαντικών ποσοτήτων θειικού οξέος στην ατμόσφαιρα, το οποίο θα πέφτει με μορφή όξινης βροχής, με τις γνωστές σε όλους μας συνέπειες στην βλάστηση, στην κτηνοτροφία, το θαλάσσιο περιβάλλον, τους υδάτινους πόρους και φυσικά την υγεία των κατοίκων της περιοχής, μονίμων ή τουριστών.

Κατά τη διάρκεια της κυάνωσης, ποσότητες καθαρού υδροκυανίου εξατμίζονται στην ατμόσφαιρα από την επιφάνεια των δεξαμενών εκχύλισης και των λιμνών τελμάτων. Γι’ αυτό τα εργοστάσια κυάνωσης βρίσκονται εκτεθειμένα στην ατμόσφαιρα και πουθενά δεν βρίσκονται σε κλειστούς χώρους. Η ουσία αυτή είναι πλήρως διαλυτή στο νερό, άρα και στην υγρασία της ατμόσφαιρας. Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες (αέρας, βροχή) το επαναφέρουν στην επιφάνεια της γης όπου διαλύει μέταλλα και τα μετατρέπει σε υδατοδιαλυτά μεταλλοκυανιούχα σύμπλοκα ανεξέλεγκτα. Επισημαίνεται η διαλυτοποίηση του αρσενικού το οποίο πρακτικά είναι αδιάλυτο στο καθαρό νερό. Πολύ μικρές περιεκτικότητες σε κυανιόντα όμως το διαλυτοποιούν. Το περιβαλλοντικό αποτέλεσμα επομένως είναι σωρευτικό και μη αναστρέψιμο.

5. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΟΥΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

5.1. Ιδιαίτερα εδώ επισημαίνουμε ότι η ΜΠΕ χαρακτηρίζει «μη σημαντικές, μόνιμες και μερικώς αναστρέψιμες» τις επιπτώσεις από την κατασκευή και λειτουργία του έργου στις προστατευόμενες περιοχές NATURA στο Στρατώνι και την Ολυμπιάδα, και μάλιστα θεωρώντας ως δεδομένο ότι «…. Οι μεταλλευτικές δραστηριότητες εκεί λαμβάνουν χώρα για αρκετά χρόνια και η υποβάθμιση των προστατευόμενων περιοχών έχει ήδη συμβεί…»;

Δεν νομιμοποιούμαστε να συνεχίσουμε και να επεκτείνουμε την παραπάνω υποβάθμιση.

Είναι υποχρέωση να προστατευτούν τα αλιεύματα του κόλπου της Ιερισσού, που αποτελούν βασική βιοποριστική δραστηριότητα για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής.

5.2. Η ίδια ΜΠΕ «ομολογεί» ότι επιπτώσεις στην περιοχή Σκουριών που βρίσκεται εντός των ορίων του Καταφυγίου Άγριας Ζωής «Σκουριές – Καστέλι – Κάκκαβος» (Κ129) θα υπάρξουν από την εξορυκτική – βιομηχανική δραστηριότητα και τις χαρακτηρίζει «σημαντικές, μόνιμες και μη αναστρέψιμες» περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Ανεξάρτητα με τι προβλέπει η σύμβαση μεταξύ του Δημοσίου και της εταιρείας για την αποκατάσταση των περιοχών, που έχουν επιβαρυνθεί από τη χρόνια σώρευση των αποβλήτων, ο ισχυρισμός της διοίκησης ότι σε περίπτωση μη πραγματοποίησης του έργου δεν θα γίνει και η σχετική αποκατάσταση, αντιτίθεται σε κάθε έννοια δικαίου. Το συγκεκριμένο έργο πραγματοποιείται στα όρια σημαντικών περιοχών του Δικτύου «NATURA 2000», καθώς και στα όρια σημαντικών προστατευόμενων περιοχών. Τυχόν ισχυρισμός της διοίκησης ότι το έργο δεν εμπίπτει στα στενά γεωγραφικά όρια του Δικτύου «NATURA 2000» δε μπορεί να γίνει αποδεκτός, καθώς είναι δεδομένη η επίδραση του έργου στις περιοχές αυτές, εφόσον θα υπάρχουν εκπομπές αερίων οι οποίες όπως είναι φυσικό θα επεκταθούν και στον εναέριο χώρο του δικτύου. Ανάλογες επιπτώσεις θα έχουμε από την απόθεση αποβλήτων και διαχείριση υδάτων, οι οποίες θα προκαλέσουν σημαντικές διαφοροποιήσεις στην μορφολογία του εδάφους και του υπεδάφους.

6. AΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΛΙΜΝΟΔΕΞΑΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ

6.1. Η περιοχή στην οποία πρόκειται να κατασκευασθεί το έργο είναι υψηλής σεισμικότητας (υπενθυμίζουμε τον καταστροφικό σεισμό της Ιερισσού το 1932 μεγέθους 7,2 R με επίκεντρο το ρήγμα του Στρατωνίου), ενώ υπάρχουν και πολλαπλά ενεργά ρήγματα. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο μεγάλης οικολογικής καταστροφής (βλ. Baia Mare –Ρουμανία) σε περίπτωση που οι κατασκευές του έργου ρηγματωθούν και χάσουν την στεγανότητά τους.

Βάσει του ελληνικού αντισεισμικού κανονισμού (ΕΑΚ 2000). Ειδικότερα σε περίπτωση γειτνίασης με ενεργά ρήγματα όπως στην προκειμένη περίπτωση, στην παράγραφο 1.2 του ΕΑΚ 2000 αναφέρονται επί λέξει τα ακόλουθα:

«Εν γένει δεν επιτρέπεται η δόμηση κτισμάτων σπουδαιότητος Σ2,Σ3 και Σ4 στην άμεση γειτονία σεισμοτεκτονικών ρηγμάτων που θεωρούνται σεισμικώς ενεργά».

Σύμφωνα με τον πίνακα 2.3 του ΕΑΚ 2000, οι ειδικές βιομηχανίες εντάσσονται στην κατηγορία σπουδαιότητας Σ3. Συνεπώς, κατ’ αρχήν δεν επιτρέπεται η εγκατάστασή τους.

«Σε περιπτώσεις στις οποίες συντρέχουν ειδικοί λόγοι δόμησης στην άμεση γειτονία σεισμοτεκτονικών ρηγμάτων που θεωρούνται σεισμικώς ενεργά, η δόμηση επιτρέπεται μόνον ύστερα από ειδική σεισμική – γεωλογική – γεωτεκτονική – στατική μελέτη. Η περιοχή της κεντρικής και ανατολικής Χαλκιδικής εντάσσεται στη ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας ΙΙ, με σεισμική επιτάχυνση εδάφους 0.24g. Συνεπώς, οι μελέτες θα πρέπει να συνταχθούν με επιτάχυνση εδάφους τουλάχιστον 1.25*0,24g = 0,30g. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να γίνει πλήρης και αναλυτική ειδική σεισμολογική μελέτη, βάσει της οποίας θα προσδιορισθούν ειδικοί για την συγκεκριμένη περίπτωση υψηλοί σεισμικοί συντελεστές, με τους οποίους θα γίνει η διαστασιολόγηση και ο αντισεισμικός έλεγχος όλων των κατασκευών του έργου.

7. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Ο χαρακτηρισμός και η τελική διάθεση των στερεών αποβλήτων της δραστηριότητας, έτσι όπως προβλέπονται από τη ΜΠΕ, έχουν λανθασμένη μεθοδολογική προσέγγιση και βρίσκονται σε αντίθεση με τη κείμενη νομοθεσία. Ειδικότερα, αναφέρεται ότι τα απόβλητα που είναι «δυνάμει επικίνδυνα», μετά από δοκιμές απόπλυσης, ουσιαστικά «αποχαρακτηρίζονται» σε αδρανή, ώστε να μπορούν να τα διαχειριστούν με λιγότερο αυστηρούς όρους.

Έτσι υποβαθμίζει και την ταξινόμηση της επικινδυνότητας της εγκατάστασης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, η οποία όφειλε να είναι τουλάχιστον κατηγορίας Α, συνυπολογίζοντας επίσης και την πιθανότητα αστοχίας των εγκαταστάσεων εναπόθεσης (πχ φράγματα).

Έχουμε ως δεδομένο ότι στους πολφούς της μεταλλουργίας του χρυσού παραμένουν ποσότητες κυανιόντων προσροφημένων στη στερεά φάση του τέλματος αφού οι μέθοδοι αποτοξικοποίησης δεν τις αδρανοποιούν πλήρως.

Ο πολφός απορρίπτεται με pH 10,5 στη λίμνη τέλματος η οποία έχει μεγάλη επιφάνεια. Από τη στιγμή αυτή το pH της λίμνης είναι περιβαλλοντικά εξαρτώμενο λόγω της δράσης αρχικά του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας. Γρήγορα πέφτει στα επίπεδα 8 έως 8,5. Μετά παρέλευση χρόνου στη λίμνη τέλματος αρχίζει και επιδρά ο βιολογικός παράγων. Τα βακτηρίδια ρίχνουν ακόμη την τιμή του pH μέχρι ακόμη και την τιμή 6. Στις περιοχές αυτές της ενεργού οξύτητας επέρχεται ανεξέλεγκτη δράση των προσροφημένων κυανιόντων στη στερεά φάση του πολφού.

Η θέση του ΚΚΕ

(Ιδεολόγημα της αστικής τάξης για οικονομική πολιτική εξάρτηση της χώρας από ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς – Ψωροκώσταινα – Μπάτσης)

Ο ορυκτός πλούτος της χώρας είναι λαϊκή περιουσία και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να παραχωρείται σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους. Η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου θα έπρεπε να γίνεται σε όφελος του λαού, στο πλαίσιο ενός κεντρικού σχεδιασμού με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο και όχι για την αύξηση των κερδών του κεφαλαίου.

Μια τέτοια ανάπτυξη θα έχει στο κέντρο της προσοχής της τους εργαζόμενους, το λαό της περιοχής και όχι την κερδοφορία της εταιρίας, θα δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας με μόνιμη σταθερή δουλειά μα δικαιώματα και θα συμβάλλει στην ανάπτυξη όλων των κλάδων: από τη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία, τη μεταλλευτική δραστηριότητα και τη μεταποίηση, μέχρι τον τουρισμό.

Προϋπόθεση για μια τέτοια ανάπτυξη είναι η εναντίωση στο συγκεκριμένο επενδυτικό σχέδιο που προωθούν από κοινού η «Ελληνικός Χρυσός», η κυβέρνηση και οι εκλεκτοί του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στην τοπική διοίκηση.

Προϋπόθεση είναι η αλλαγή στο συσχετισμό δυνάμεων. Να κατατροπωθεί το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, τα κόμματα που τους στηρίζουν και όσα κινούνται στη λογική του ευρωμονόδρομου.

Προϋπόθεση είναι να γίνουν ριζικές αλλαγές με προοπτική τη λαϊκή εξουσία και οικονομία, με κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας και εργατικό και κοινωνικό έλεγχο.

Καμιά εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και το υπουργείο περιβάλλοντος, ούτε στην εταιρία, αλλά ούτε και στους αιρετούς του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, όταν μιλούν για αυστηρή τήρηση των όρων για την προστασία της περιοχής. Ποιες υπηρεσίες θα κάνουν τον έλεγχο; Δεν πρόκειται να πάρουν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, γιατί δεν είναι διατεθειμένοι να χάσουν ούτε το παραμικρό από το κέρδος τους. Είναι γνωστά και σημαντικά τα προβλήματα που υπάρχουν στη θαλάσσια περιοχή του Στρατωνίου, με τη ρύπανση του νερού στα Μαντεμοχώρια, αλλά και στις κατοικίες στη Στρατωνίκη με τα ρήγματα που εμφανίστηκαν στα σπίτια.

Η κυβέρνηση παραδίδει στο «πιάτο» το περιβάλλον για εκμετάλλευση, για λεηλασία, μέσω της ψευδεπίγραφης, δήθεν «πράσινης ανάπτυξης»: ΑΠΕ, Fast Track, βιοποικιλότητα, επενδυτικός νόμος.

Το ΚΚΕ παλεύει για:

 Ουσιαστικά μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος, που θα αποτρέπουν τη ρύπανση της περιοχής (νερό, δάσος, θάλασσα) και τους κινδύνους για τα χωριά (όπως με ρήγματα, μεγάλης κλίμακας ατυχήματα κ.α.), με τους εργαζόμενους και τους τοπικούς μαζικούς φορείς να έχουν ουσιαστικό λόγο.

 Μέτρα υγιεινής και ασφάλειας, που θα προστατεύουν από «εργατικά ατυχήματα», όπως έγινε πέρσι στα μεταλλεία, αλλά και την υγεία των μεταλλωρύχων που αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα και μετά τη συνταξιοδότηση.

 Μέτρα για μόνιμη σταθερή δουλειά των εργαζομένων με 7ωρο – 15νθήμερο – 35ωρο και ικανοποιητικούς μισθούς, με πλήρη ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα, κόντρα στην αντιλαϊκή πολιτική κυβέρνησης – ΕΕ – ΔΝΤ.

Λέμε όχι στο επενδυτικό σχέδιο της «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.», που παραδίδει τον ορυκτό πλούτο της περιοχής στο μεγάλο κεφάλαιο και δεν αποφέρει στην περιοχή παρά υποβάθμιση του περιβάλλοντος και της ζωής των κατοίκων, ώστε να θησαυρίσουν μονοπωλιακοί όμιλοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να προχωρήσουν οι εγκαταστάσεις στις Σκουριές και την Ολυμπιάδα. Εκτιμάμε ότι υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις τόσο στα υπόγεια νερά, στο δάσος και στον αρχαιολογικό χώρο της περιοχής, αλλά και σοβαρή ρύπανση από τη διαχείριση αποβλήτων με τις τοξικές λεκάνες. Η τεχνολογία για την εξόρυξη χρυσού δεν μπορεί σήμερα να διασφαλίσει την περιοχή, ιδιαίτερα όσο βρίσκεται στην ιδιοκτησία των μονοπωλίων, τόσο η έρευνα. όσο και τα μεταλλεία.

Καλούμε το λαό της Χαλκιδικής να οργανώσει την πάλη του, για να μην παραδοθεί ο πλούτος της περιοχής στους μονοπωλιακούς ομίλους. Να διεκδικήσει ανάπτυξη προς όφελος των λαϊκών αναγκών, που σημαίνει πάλη για την ανατροπή αυτής της πολιτικής και της εξουσίας, που υπηρετεί την πλουτοκρατία.

Η λαϊκή οικονομία είναι αναγκαία ώριμη και ρεαλιστική

Υποστηρίζουμε με στοιχεία και αποδείξεις ότι η Ελλάδα, παρά τα σοβαρά έως και καταστροφικά πλήγματα που έχει δεχτεί σε ορισμένους τομείς, εξαιτίας της κυριαρχίας του κεφαλαίου, του μονοπωλιακού ανταγωνισμού, έχει τις προϋποθέσεις να διαμορφώσει και να αναπτύξει μια όσο γίνεται αυτοδύναμη λαϊκή οικονομία.

Οι αρνητικές εξελίξεις της τελευταίας 20ετίας σε ορισμένους κλάδους βιομηχανικής παραγωγής, στην αγροτική οικονομία, μπορούν να αντιμετωπιστούν σε διαφορετικές πολιτικοοικονομικές και κοινωνικές συνθήκες. Δεν είναι αργά.

Η Ελλάδα διαθέτει ικανοποιητικό επίπεδο συγκέντρωσης της παραγωγής των μέσων παραγωγής, του εμπορικού δικτύου και ένα ορισμένο επίπεδο ανάπτυξης της σύγχρονης τεχνολογίας. Διαθέτει έμπειρο πολυάριθμο εργατικό δυναμικό, με βελτιωμένο μορφωτικό επίπεδο και εξειδίκευση σε σύγκριση με το παρελθόν, πολυάριθμο επιστημονικό δυναμικό.

Διαθέτει αξιόλογες φυσικές πλουτοπαραγωγικές πηγές, σημαντικά αποθέματα ορυκτού πλούτου, που είναι πλεονέκτημα για την παραγωγή βιομηχανικών και καταναλωτικών προϊόντων. Όλα τα κύρια και δευτερεύοντα μέταλλα, τα στρατηγικής σημασίας.

Έχει το μεγάλο πλεονέκτημα, να μπορεί να εξασφαλίζει επάρκεια στα είδη διατροφής για τις λαϊκές απαιτήσεις, αλλά και το εξωτερικό εμπόριο. Διαθέτει ικανότητες για παραγωγή σύγχρονων προϊόντων, μηχανών, εργαλείων και συσκευών.

Για να υπάρξει λαϊκή οικονομία για όλους απαιτείται επίλυση του προβλήματος της ιδιοκτησίας.

Η επιλογή είναι μία: Η αλλαγή των σχέσεων ιδιοκτησίας που καθορίζουν και το πολιτικό σύστημα, αφορούν στα βασικά και συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής στους παρακάτω τομείς: Ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, ορυκτός πλούτος, ορυχεία, βιομηχανίες, ύδρευση, μεταφορές.

Κρατικοποίηση του τραπεζικού συστήματος, του συστήματος συγκέντρωσης, διοχέτευσης και διαχείρισης υλικών πόρων. Του εξωτερικού εμπορίου, του συγκεντρωμένου δικτύου του εσωτερικού εμπορίου. Του τομέα της λαϊκής στέγης. Της έρευνας και της δημοκρατικής πληροφόρησης του λαού.

Απαιτείται αποκλειστικά δημόσιο, ενιαίο και δωρεάν σύστημα Εκπαίδευσης, Υγείας, Πρόνοιας, Ασφάλισης.

Εκτιμάμε ότι μπορεί να υπάρξουν τομείς που να μη συμπεριληφθούν στην πανεθνική πλήρη, καθολική κοινωνικοποίηση. Δίπλα στον κοινωνικοποιημένο τομέα μπορεί να συγκροτηθεί ο τομέας του παραγωγικού συνεταιρισμού της μικρομεσαίας αγροτιάς, των μικρών επιχειρηματιών σε κλάδους που η συγκέντρωση είναι μικρή. Η ένταξη στους συνεταιρισμούς θα κατανοείται ως συμφέρουσα επιλογή, με βάση την εμπειρία που υπάρχει από τον εξοντωτικό κλοιό των μονοπωλίων.

Τόσο ο κοινωνικοποιημένος, όσο και ο συνεταιριστικός τομέας, γενικότερα η παραγωγή και κατανομή, πρέπει να ενταχθούν σε έναν κεντρικό πανεθνικό οικονομικό μηχανισμό σχεδιασμού και διεύθυνσης, ώστε να κινητοποιούνται όλα τα μέσα παραγωγής και το εργατικό δυναμικό. Να αξιοποιείται κάθε δυνατή οικονομική διεθνής συνεργασία, στη βάση του αμοιβαίου οφέλους. Θα προστατεύεται η εγχώρια παραγωγή και τα συμφέροντα των εργαζομένων από τις όποιες συνέπειες προκύπτουν από τις ανάγκες του εξωτερικού εμπορίου.

Κεντρικός σχεδιασμός χρειάζεται για να διαμορφώνει στρατηγικούς στόχους και επιλογές, να ιεραρχεί κλάδους και τομείς, να καθορίζει πού θα συγκεντρώσει περισσότερες δυνάμεις και μέσα. Η υλοποίηση του προγραμματισμού απαιτεί και καταμερισμό κατά κλάδο και περιοχή, και πρώτα απ' όλα εργατικό έλεγχο στη διεύθυνση της κάθε παραγωγικής μονάδας και υπηρεσίας, σε κάθε όργανο διοίκησης.

Η κυβέρνηση, ως όργανο της λαϊκής εξουσίας, θα είναι υποχρεωμένη να εξασφαλίζει τη συμμετοχή του λαού στο νέο και πρωτόγνωρο έργο, να στηρίζει το λαϊκό κίνημα, να στηρίζεται και να ελέγχεται από αυτό μέσα από νέους θεσμούς εργατικού και κοινωνικού ελέγχου.

Η κεντρικά σχεδιασμένη ανάπτυξη της κοινωνίας είναι ανάγκη που πηγάζει από τις σημερινές απαιτήσεις, πριν από όλα του ανθρώπου που είναι η πρώτη παραγωγική δύναμη. Επιβάλλεται από την ανάγκη να ικανοποιούνται οι σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων. Το επιβάλλει η ανάγκη να εξελίσσονται τα μέσα παραγωγής, να αναπτύσσεται η επιστήμη και τεχνολογία για το όφελος του λαού, και να μην είναι υπηρέτες των μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων.

Η λαϊκή εξουσία προωθεί διακρατικές - εμπορικές συμφωνίες και συναλλαγές, συμφωνίες για αξιοποίηση της τεχνογνωσίας, με βάση το αμοιβαίο συμφέρον. Από τα πρώτα της βήματα η λαϊκή εξουσία θα έχει να αντιμετωπίσει την οργανωμένη εσωτερική και διεθνή αντίδραση. Η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, οι συμφωνίες με τις ΗΠΑ δεν αφήνουν περιθώρια ελιγμών στα κράτη - μέλη. Η επίλυση αυτού του προβλήματος με αποδέσμευση είναι αναπόφευκτη, με στόχο την αυτοδύναμη φιλολαϊκή ανάπτυξη και τη συνεργασία που ωφελεί το λαό.

Το Γραφείο Τύπου