Απάντηση στους “Μηχανικούς της Ελληνικός Χρυσός” για τη μεταλλουργία...

...flash smelting: ΑΠΟΔΕΙΞΤΕ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΛΕΤΕ
Διαφάνεια από παρουσίαση του έργου Ολυμπιάδας σε επενδυτές και αναλυτές, Σεπτέμβριος 2012, αναρτημένη στο site της Eldorado Gold.  

Το διάγραμμα ροής της μεταλλουργίας είναι τελείως διαφορετικό από το εγκεκριμένο  με την ΚΥΑ 201745/2011, αφού σαν τελικό προϊόν προς πώληση εμφανίζεται ένα “συμπύκνωμα χρυσού” (matte), χωρίς παραγωγή καθαρών μετάλλων. Στις 25 Φεβρουαρίου 2013 απευθύναμε “Ανοικτή επιστολή/πρόκληση προς τους Μηχανικούς της Ελληνικός Χρυσός” (εδώ) με την οποία ζητούσαμε απαντήσεις στα νέα στοιχεία που καταθέσαμε >>>





και στο αρμόδιο Υπουργείο (εδώ), σύμφωνα με τα οποία η πολυδιαφημισμένη μέθοδος της ακαριαίας τήξης (flash smelting) είναι μια πειραματική μέθοδος που ΑΝ εφαρμοστεί όπως εγκρίθηκε, θα είναι μια μεταλλουργία-φονιάς για τη Χαλκιδική. 
Το σχετικό Υπόμνημά μας βρίσκεται εδώ.

Η απάντηση της εταιρείας ήρθε στις 4 Μαρτίου με μια “Ανοικτή επιστολή/πρόκληση προς τους αυτόκλητους θεματοφύλακες της νομιμότητας και της επιστημονικής επάρκειας” (εδώ). 
Μια “απάντηση”  το μεγαλύτερο μέρος της οποίας καταλαμβάνεται από ύβρεις, ενώ δεν παρατίθεται κανένα πραγματικό δεδομένο που να τεκμηριώνει τα ισχυριζόμενα. 
Ελάχιστες μόνο γραμμές αφιερώνονται στην ταμπακέρα. Το ΑΡΣΕΝΙΚΟ.

Μια τέτοια “απάντηση” δεν χρήζει φυσικά καμμίας σοβαρής ανταπάντησης. 
Όμως αφού οι “μηχανικοί” προκαλούν, θα τη δώσουμε.  
Δυστυχώς για εσάς και ευτυχώς για την αλήθεια, υπάρχουν άνθρωποι που γνωρίζουν.

Πριν περάσουμε στο κρίσιμο για την περιοχή μας επιστημονικό ζήτημα, ας δούμε ποιοι είναι αυτοί που μας γράφουν:

Η επιστολή υπογράφεται από τέσσερις Μεταλλειολόγους-Μεταλλουργούς Μηχανικούς της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ. 
Mε την εξαίρεση του κ. Στρατουδάκη που πρωτοεμφανίστηκε στα Μεταλλεία Κασσάνδρας το 2004, οι άλλοι τρεις είναι στελέχη των Μεταλλείων Κασσάνδρας από την εποχή της ΑΕΕΧΠκΛ και της ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ και παρέμειναν ως ανώτατα στελέχη και στην TVX και την ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ. 
Έχουν δηλαδή μία συνεχή παρουσία στα Μεταλλεία Κασσάνδρας μεγαλύτερη από 20 χρόνια.

Οι “τρεις” αυτοί, ως υπεύθυνοι μηχανικοί της TVX στο διάστημα 1996-2003, είναι ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ «για τις παραβάσεις της Νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος (διαπιστωθείσες ή μη) καθώς και για τη μη συμμόρφωση και τήρηση των υποχρεώσεων για την προστασία, συντήρηση και αποκατάσταση του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τη μεταλλευτική νομοθεσία και τις αντίστοιχες KΥA περιβαλλοντικών όρων, τις εγκρίσεις τεχνικών μελετών και λοιπές εν γένει διοικητικές πράξεις ή άδειες» που διαπιστώθηκαν και καταγράφηκαν στο νόμο 3220/2004 /ΦΕΚ/5Α΄28 Ιαν.2004. Με την έγκριση της Βουλής, ο Χρήστος Πάχτας τους αμνήστευσε.

Oι ίδιοι “τρεις” ήταν επίσης υπεύθυνοι μηχανικοί της Α.Ε.Ε.Χ.Π.&Λ. και της διάδοχου της ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ μέχρι το 1996 που τα Μεταλλεία Κασσάνδρας μεταβιβάστηκαν στην TVX. 
Με έναν άλλον νόμο, τον 2436/1996, ο Χρήστος Πάχτας τους αμνήστευσε και για όλα τα “προβλήματα περιβάλλοντος και πιθανές ζημίες τρίτου” που είχαν δημιουργηθεί μέχρι τότε.

Όμως κατά το Ν.4042/2012 “Ποινική Προστασία του Περιβάλλοντος” οι περιβαλλοντικές παραβάσεις χαρακτηρίζονται ως ποινικά εγκλήματα και οι ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ως ποινικοί εγκληματίες που αντιμετωπίζονται ανάλογα με τους υπεύθυνους εγκλημάτων του Ποινικού Δικαίου. 
Και τα ποινικά (πλέον) εγκλήματα δεν παραγράφονται και δεν ΑΜΝΗΣΤΕΥΟΝΤΑΙ.

Ως προς το επιστημονικό κομμάτι της ανοικτής επιστολής σας:

Α. Περιεχόμενο Αρσενικό (As) στο συμπύκνωμα πυριτών Ολυμπιάδας

Σύμφωνα με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η περιεκτικότητα σε αρσενικό του συμπυκνώματος χρυσοφόρων πυριτών Ολυμπιάδας που θα τροφοδοτείται στην κάμινο ακαριαίας τήξης θα είναι 9%. Περίεργο, γιατί από τη μέση περιεκτικότητα του μεταλλεύματος σε αρσενικό που είναι 3,3% δεν προκύπτει 9% στο συμπύκνωμα, αλλά αρκετά περισσότερο, τουλάχιστον με τη διαδικασία εμπλουτισμού που ακολουθείται μέχρι σήμερα.

Η μέση περιεκτικότητα του συμπυκνώματος των πυριτών σε αρσενικό αναφερόταν ως 12% στη ΜΠΕ της ΜΕΤΒΑ “ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ κ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑΣ ΧΡΥΣΟΥ ΤΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ” (Μάιος 1987) και στις μεταγενέστερες μελέτες της ΤVX. Προϊστάμενος του τμήματος εξαγωγικής Μεταλλουργίας της ΜΕΤΒΑ Α.Ε. και εκ των συντακτών της ΜΠΕ ήταν κ. Δημήτρης Δημητριάδης, ένας εκ των “τριών” παλαιών στελεχών των Μεταλλείων Κασσάνδρας που υπογράφουν τώρα την επιστολή/απάντηση των “μηχανικών της Ελληνικός Χρυσός”.

Β. Μεταλλουργία ακαριαίας τήξης

Όπως επισημάναμε στο Υπόμνημά μας, είναι αβάσιμη η δήλωσή σας στη ΜΠΕ ότι:

“Η εφαρμοσιμότητα της μεθόδου της ακαριαίας τήξης στην κατεργασία του μίγματος συμπυκνώματος πυριτών Ολυμπιάδας και συμπυκνώματος χαλκού επιβεβαιώθηκε με την εκτέλεση μεγάλης κλίμακας πιλοτικών δοκιμών σε αντιπροσωπευτικά δείγματα πυριτών Ολυμπιάδας και συμπυκνώματος χαλκού που εστάλησαν στο ερευνητικό κέντρο της εταιρείας Outotec στο Pori Φινλανδίας”. (MΠΕ σελ. 5-5-11).

και αποδείξαμε την απουσία των καθοριστικών αυτών στοιχείων από την κρίση της Διοίκησης όταν σας αδειοδότησε.

Εφόσον σήμερα δηλώνετε ότι δίνετε δημόσια εμπιστευτικά στοιχεία της Outotec – το πώς τα “ξαναδίνετε” είναι ένα θέμα αφού απουσιάζουν από τη ΜΠΕ και ουδέποτε τα δώσατε στη δημοσιότητα…- δώστε άμεσα τα πλήρη στοιχεία και τα αποτελέσματα των δοκιμών flashsmelting με μίγμα συμπυκνώματος Σκουριών και συμπυκνώματος Ολυμπιάδας στην αναλογία που αναφέρεται στη ΜΠΕ σας, που όπως δηλώνετε διεξήχθησαν για λογαριασμό σας από την Outotec.

1. Πρώτο στάδιο της μεταλλουργικής επεξεργασίας που προτείνατε.

- Σε κανένα σημείο του Υπομνήματός μας δεν ισχυριστήκαμε ότι σε μια κάμινο ακαριαίας τήξης δεν θα λιώσει οποιοδήποτε θειούχο μετάλλευμα με κατάλληλη ποσότητα θείου και οξυγόνο. Αυτό ίσως να εννοήθηκε στο κείμενο του σχετικού με την ΜΠΕ σας πορίσματος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, όπου η έννοια «refractory gold concentrate» που ορθά αποδίδεται στους πυρίτες Ολυμπιάδας, εσφαλμένα από ορισμένους μεταφράστηκε σε «δύστηκτο συμπύκνωμα».

Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό από εσάς ότι δεν μπορείτε πλέον να θολώνετε τα νερά με το να εκμεταλλεύεστε την όποια επιστημονική ανεπάρκεια των διαφωνούντων με τη δραστηριότητά σας. Τις γνώσεις δεν τις αποκτήσατε για να παραπλανείτε τον κόσμο. Δε νομίζετε ότι ήρθε η ώρα να αλλάξετε στάση?

- Σε αυτές τις θερμοκρασίες (σ.σ. ακαριαίας τήξης) ΔΕΝ θα πάρετε «ένα υγρό τήγμα με τα όποια (!) μέταλλα και αέρια που περιέχουν οτιδήποτε (!!) εξαερώνεται (!!!) σε αυτές τις θερμοκρασίες συν τα άερια της καύσης, δηλαδή, διοξείδιο του θείου» (τα θαυμαστικά δικά μας, η επιστήμη δική σας). Θα πάρετε 3 διακριτές φάσεις, 2 υγρές και ένα μίγμα στερεάς-υγρής-αέριας: matte, σκουριά και καπναέρια (αέρια με αιωρούμενη σκόνη και σταγονίδια). Σε ΟΛΕΣ αυτές τις φάσεις λένε τα διαθέσιμα στοιχεία ότι κατανέμεται το αρσενικό. Οι διαφυγές αρσενικού ΔΕΝ είναι ανύπαρκτες, όπως σας βολεύει να παρουσιάζετε. Aκόμα και σύμφωνα με τα δικά σας λιγοστά – ανεπαρκή για τέτοια μονάδα – στοιχεία της ΜΠΕ,  επί των οποίων εσείς προχωρήσατε και εξαρτήσατε ολόκληρη την επένδυση βιομηχανίας χρυσού, αλλά μαζί υποθηκεύσατε και την υγεία και ασφάλεια χιλιάδων ανθρώπων, ανέρχονται σε 0,5% και 0,2% στη matte και στη σκουριά, αντίστοιχα.

Εμάς όμως μας ενδιαφέρει τι συμβαίνει σε βιομηχανικές μονάδες flashsmelting παγκοσμίως. Σ’ αυτές οι διαφυγές αρσενικού είναι τάξεις μεγέθους μεγαλύτερες, δηλ 5-25% και 15-40%, σε matte και σκουριά, αντίστοιχα. Αν μπορείτε, διαψεύστε το. Φαίνεται ότι αυτό που προτείνατε είναι αντίθετο με τη διεθνή βιομηχανική πρακτική. Πολύ φοβόμαστε ότι το επενδυτικό σας σχέδιο παρουσιάζει ιδανικές καταστάσεις θεωρητικού τύπου, δηλ, τα στοιχεία σας παράχθηκαν στον Η/Υ με μαθηματικούς υπολογισμούς. Έχετε διαφορετική γνώμη? Παρουσιάστε τα πραγματικά αποτελέσματα!

2. Δεύτερο στάδιο της μεταλλουργικής επεξεργασίας που προτείνατε.

«Εδώ χρειάζονται έρευνες» λέτε και συμφωνούμε, αλλά δεν θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί πριν από την αδειοδότηση, ώστε να έχουν νόημα και οι περιβαλλοντικοί όροι?

Οι αριθμοί των ανακτήσεων που προβάλλετε δεν έχουν καμία αξία όταν το αρσενικό θα έχει ήδη μολύνει την εργασιακή ατμόσφαιρα. Όσο κλειστός και να είναι ο φούρνος, δεν θα τον ανοίγετε να πάρετε τα προϊόντα? Τότε θα βγαίνουν τοξικά αέρια από τις καμίνους (fugitive gases, αλήθεια έχετε υπολογίσει και τη σύστασή τους?)

Υπάρχουν και πολλά άλλα που πρέπει να απαντήσετε. Τι θα γίνει με το acid mist από την ηλεκτρόλυση του χαλκού, με την ποιότητα της matte που ΔΕΝ θα είναι κατάλληλη για περαιτέρω επεξεργασία (μαντέψτε γιατί η δική σας μητρική εταιρία την προτείνει ως τελικό προϊόν, ή μήπως είναι άλλη εταιρία αυτή?) το χαλκό που ΔΕΝ θα είναι ανακτήσιμος-εμπορεύσιμος, το θειικό οξύ που ΔΕΝ θα είναι ανακτήσιμο-εμπορεύσιμο, τις υπερβολικές ποσότητες έντονα τοξικών απαερίων που ΔΕΝ θα είναι διαχειρίσιμες.

3. Τρίτο στάδιο της μεταλλουργικής επεξεργασίας που προτείνατε.

Αντιγράφουμε από τις μελέτες συναδέλφων σας:

«Η ποσότητα του θείου (και σιδήρου) που θα πρέπει να οξειδωθεί στο μίγμα συμπυκνωμάτων τροφοδοσίας είναι πάρα πολύ υψηλή (Fe+S= 76%, όταν στα συνήθη συμπυκνώματα μεταλλουργίας χαλκού δεν είναι πάνω από 60%) και επιβάλει τη διαχείριση τεραστίων ποσοτήτων απαερίων και ειδικό στάδιο για αποσιδήρωση».

Αυτά είναι μερικά μόνο από τα πολλά προβλήματα που επισημαίνονται και στην έκθεση της δικής σας μητρικής εταιρίας (ή μήπως είναι άλλη εταιρία αυτή?).

Σε κανένα σημείο του Υπομνήματός μας δεν επικαλεστήκαμε ότι η ποσότητα του αρσενικού έχει οποιαδήποτε σχέση με τη διαδικασία καθαρισμού των καπναερίων. ΕΧΕΙ ΣΧΕΣΗ με την καταλληλότητά τους για την παραγωγή θειικού οξέος. Και πάλι στον ιδανικό (σχεδόν παραμυθένιο) κόσμο της ΜΠΕ σας κάνετε τη θεωρητική υπόθεση-εικασία ότι κατά 100% το αρσενικό απομακρύνεται και διαχωρίζεται από το διοξείδιο του θείου.  Με ποια στοιχεία το λέτε αυτό?

Χαιρόμαστε που συμφωνείτε τουλάχιστον ότι «η σχέση πυριτών-χαλκοπυριτών στην τροφοδοσία του φούρνου, είναι σημαντική για τη σχέση σιδήρου-χαλκού στο τήγμα για να είναι δυνατός ο διαχωρισμός τους μετά».

Απλά οι δικοί σας συνάδελφοι σας επισημαίνουν ότι με τη μεγάλη σχέση πυριτών-χαλκοπυριτών που προτείνατε, όχι μόνο ο διαχωρισμός αυτός θα είναι πολύ δύσκολος, αλλά θα δημιουργηθούν τόσα προβλήματα υγείας, ασφάλειας, ρύπανσης και επεξεργασίας, που θα ήταν σκόπιμο να αναθεωρήσετε τη μέθοδο που προτείνατε.

Επαναλαμβάνουμε: ήρθε η ώρα να αλλάξετε στάση. Οφείλετε να παρουσιάσετε στον κόσμο μια σωστότερη μέθοδο. Με λιγότερους κινδύνους για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Οφείλετε να βγείτε από το στρουθοκαμηλισμό σας. Δεν έχετε ούτε εσείς ούτε καμία Outotec το αλάθητο!

ΥΓ: Οσον αφορά την Κίνα, η λογική ΣΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΥΠΑΡΚΤΗ. Προφανώς και η Κίνα έχει πολλές πυρομεταλλουργίες OMOIOY τύπου με την προτεινόμενη από εσάς και προφανώς και εκεί γίνεται διαχείριση των αποβλήτων αρσενικού… Σε περίπτωση που σας διαφεύγουν, είναι η 23η, 32η, 39η και 40η στον κατάλογο εργοστασίων flashsmelting στο Υπόμνημά μας. Όμως εκεί, όπως και στη Βουλγαρία, στη Γερμανία και στη Ναμίμπια, η πολιτεία έχει λάβει τα μέτρα της. Θα τα λάβει και στην Ελλάδα?

_________________________________________

Α ν α φ ο ρ έ ς:

(Η σειρά είναι αλφαβητική – σε παρένθεση η αρίθμηση στη μελέτη Ψυχογυιόπουλος Γ. (2013). Παρατηρήσεις επί της Σχεδιαζόμενης Εφαρμογής της Μεθόδου Ακαριαίας Τήξης στην Επεξεργασία του Συμπυκνώματος Σιδηροπυριτών Ολυμπιάδας – Πρόταση Απομάκρυνσης του Αρσενικού από το Συμπύκνωμα πριν από την Επεξεργασία του με τη Μέθοδο Ακαριαίας Τήξης. Δεκέμβρης 2012) :

1. [51] Aidar Argyn (2008). Material and Heat Balance Calculations of Eti-Bakir Plant by Computer, A thesis for MSc in Metallurgical and Materials Engineering, Middle East Technical University.
2. Allafrica (2012a). Namibia: Arsenic Contamination At Tsumeb ‘Insignificant’. 22 November 2012 http://allafrica.com/stories/201211220548.html?page=2 .
3. Allafrica (2012b). Namibia: Govt Acts On Smelter. 3 May 2012 http://allafrica.com/stories/201205030903.html .
4. [33] Baba Alafara A., et al (2012). A Review on Novel Techniques for Chalcopyrite Ore Processing. International Journal of Mining Engineering and Mineral Processing 2012, 1(1) pp.1-16.
5. [46] Breed A.W., C.J.N. Dempers, and G.S. Hansford (2000). Studies on the bioleaching of refractory concentrates. The Journal of The South African Institute of Mining and Metallurgy, NOVEMBER/DECEMBER 2000.
6. Bruce Robert, Keith Mayhew, Robert Mean, Harald Kadereit, Adrian Nagy and Ole Wagner (). UNLOCKING           VALUE         IN COPPER ARSENIC SULPHIDE RESOURCES WITH THE COPPER–ARSENIC CESL TECHNOLOGY. Teck Resources Limited (CESL Limited), Canada, Aurubis, Germany, Hydrocopper 2011 – 6th International Seminar on Copper Hydrometallurgy held 6 – 8 July in Viña del Mar, Chile.
7. [14] Candente Copper (2008). Revised Preliminary Economic Assessment Technical Report Canariaco Norte Project November 30, 2008.
8. CEE Bankwatch Network (2009). Chelopech gold and copper mine Bulgaria, April 2009.
9. Chadwick John (2006). Chelopech revitalized – International Mining OCTOBER 2006, www.InfoMine.com (Σελ. 7, 14).
10. [13] Chambers Brandon Tadashi (2012). An Investigation into the Sulphation Roasting of Enargite Concentrates. Thesis (Master, Mining Engineering) — Queen’s University, 2012-08-17.
11. [54] China Mining Association (2012). Copper miners face higher smelting fees in 2012-CRU.
12. [15] CODELCO (2009). Chilean Copper Smelting and Refining Overview, – CHILE, 20 de Jenero de 2009.
13. [34] Devia M., I. Wilkomirsky and R. Parra (2012). Roasting kinetics of high-arsenic copper concentrates: a review. Minerals & Metallurgical Processing, 2012, Vol. 29, No. 2, pp. 121-128.
14. [26] DYMOV . I. AND C.J. FERRON –– SGS; W. PHILLIPS –– KINROSS GOLD CORP (2004). PILOT PLANT EVALUATION OF A HYBRID BIOLOGICAL LEACHING PRESSURE OXIDATION PROCESS FOR AURIFEROUS ARSENOPYRITE PYRITE FEEDSTOCKS. SGS Minerals Services TECHNICAL BULLETIN 2004-06.
15. [27] Dundee Precious Metals Inc (2012a). Annual Information Form, Date: March 23, 2012.
16. [29] Dundee Precious Metals Inc (2012b). Preliminary Economic Assessment Report for the Chelopech Pyrite Recovery Project, Bulgaria. Prepared by Dundee Precious Metals Inc. on behalf of Dundee Precious (Chelopech) BV Effective Date: 7th September, 2012.
17. Dundee Precious Metals Inc (2012c). Dundee Precious Metals Receives First Contact from Namibian Government on Tsumeb Smelter Audit. Apr 30 2012 http://www.dundeeprecious.com/English/news-and-events/news-releases/NewsDetails/2012/Dundee-Precious-Metals-Receives-First-Contact-from-Namibian-Government-on-Tsumeb-Smelter-Audit1129195/default.aspx
18. Dundee Precious Metals Inc (2012d). Dundee Precious Metals Announces Capital Projects and New Commercial Arrangements at Its Tsumeb Smelter in Namibia. Dec 19 2012. http://www. dundeeprecious.com/English/news-and-events/news-releases/NewsDetails/2012/Dundee-Precious-Metals-Announces-Capital-Projects-and-New-Commercial-Arrangements-at-Its-Tsumeb-Smelter-in-Namibia1132395/default.aspx .
19. [6] ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ (2011). ΚΥΑ αρ. πρ. οικ. 201745/26.07.2011 – Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων και Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ –ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ.. Αθήνα, 26 Ιουλίου 2011.  
20. [1] ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΑΕΜΒΧ (2010). ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ – ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. [1.1]– Μη Τεχνική Περίληψη.
21. [3] ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΑΕΜΒΧ (2011). Απαντητικό Υπόμνημα των Μηχανικών της Ελληνικός Χρυσός επί της Εισήγησης της Ομάδας Εργασίας του ΤΕΕ – ΤΚΜ.
22. [4] Εldorado Gold Corporation (2012). Olympias, Analysts and Inventors Site Visit, September 2012.
23. [43] Environment Australia (1999). Emission Estimation Technique Manual for Copper Concentrating, Smelting and Refining. First published in December 1999, National Pollutant Inventory, Department of Sustainability, Environment, Water, Population and Communities, Canberra, Australia.
24. European Goldfields Limited (2008). Technical Report on the Olympias Project. October 31, 2008.
25. [5] European.Goldfields Limited (2011a). Technical Report on the Olympias Project Au Pb Zn Ag Deposit, Northern Greece, 14 July, 2011.
26. [20] European Goldfields Limited (2011b). FORM 51-102F3. MATERIAL CHANGE REPORT. July 14, 2011.
27.  [22] FERRON C.J. –– SGS; Q. WANG –– INCO TECHNICAL SERVICES (2003). COPPER ARSENIDE MINERALS AS A SUSTAINABLE FEEDSTOCK FOR THE COPPER INDUSTRY. SGS MINERALS SERVICESTECHNICAL BULLETIN.
28. Filippou, Dimitrios, St-Germain, Pascale and Grammatikopoulos, Tassos (2007). RECOVERY OF METAL VALUES FROM COPPER—ARSENIC MINERALS AND OTHER RELATED RESOURCES. Mineral Processing and Extractive Metallurgy Review, 28: 4, pp.247 — 298.
29. [38] Fiseha Tesfaye Firdu (2009). Kinetics of Copper Reduction from Molten Slags. A thesis presented for examination for the degree for Master of. Science in Engineering in Aalto University School of Chemical Technology, Espoo, August 2009.
30. [31] FLEMING C.A. BASIC IRON SULPHATE – A POTENTIAL KILLER FOR PRESSURE OXIDATION PROCESSING OF REFRACTORY GOLD CONCENTRATES IF NOT HANDLED APPROPRIATELY.–– SGS MINERALS.
31. [59] Gahan. C.S. J-E. Sundkvist1, F. Engstrom and A. Sandstrom (2010). COMPARATIVE ASSESSMENT OF INDUSTRIAL OXIDIC BY-PRODUCTS AS NEUTRALISING AGENTS IN BIOOXIDATION AND THEIR INFLUENCE ON GOLD RECOVERY IN SUBSEQUENT CYANIDATION. Proceedings of the XI International Seminar on Mineral Processing Technology (MPT-2010) Editors: R. Singh, A. Das, P.K. Banerjee, K.K. Bhattacharyya and N.G. Goswami, NML Jamshedpur, pp.1293–1302.
32. García-Carcedo F., L. Felipe Verdeja, J. Mochón Muñoz and I. Ruiz Bustinza (2009). ARSENIC IN COPPER MINERALS: AN OPTION FROM THE PYROMETALURGY. 1st Spanish National Conference on Advances in Materials Recycling and Eco- Energy Madrid, 12-13 November 2009.
33. General Administration of Quality Supervision, Inspection and Quarantine of P.R.C Ministry of Commerce of P.R.C Ministry of Environmental Protection of P.R.C (2006). AQSIQ Announcement on Releasing the Content Ceilings of Arsenic and other Harmful Elements in Imported Copper Concentrates (No.49, 2006）http://english.aqsiq.gov.cn/PolicyRelease/LatestPolicies/ 200907/t20090708_121104.htm .
34. Hatch – Union Miniere (1997). Environmental Impact Assessment of MDK Copper Smelter, Non-Technical Summary.
35. Ιnformante (2012). Tsumeb arsenic victims await government compensation. http://www.informante.web.na/index.php?option=com_ content&view=article&id=10650:tsumeb-arsenic-victims-await-government-compensation&catid=19:inside-pages&Itemid=100 .
36. [28] International Mining (2011). OPERATION FOCUS – Bulgaria. IM NOVEMBER 2011, pp.8-14.
37. [25] Jaatinen Toni (2011). Bio-oxidation and Bioleaching of Arsenic – Containing Refractory Gold Concentrates., Master of Science Thesis, Tampere University of Technology.
38. [58] JIANG Tao, LI Qian, YANG Yong-bin, LI Guang-hui, QIU Guan-zhou (2008). Bio-oxidation of arsenopyrite. Transactions of Nonferrous Metals Society of China, 18(6), pp.1433-1438.
39. [45] KAMBEROVIĆ Željko, Miroslav SOKIĆ, Marija KORAĆ (2003). ON THE PHYSICOCHEMICAL PROBLEMS OF AQUEOUS OXIDATION OF POLYMETALIC GOLD BEARING SULPHIDE ORE IN AN AUTOCLAVE.. Physicochemical Problems of Mineral Processing, 37 (2003) 107-114.
40. [39] Khtibi Amirreza (2008). Distribution of Elements in. Slag, Matte, and Speiss during Settling Operation. MASTER’S THESIS Luleå University of Technology.
41. [16] Lagno Felipe (2008). Arsenic Management in Copper Industry. EcoMetales Limited Arsenic Stabilization Workshop, Santiago, Chile, May 2008.
42.  [9, 40] Larouche Pascal (2001). Minor Elements in Copper Smelting and Electrorefining, Master of Engineering in Mining and Metallurgical Engineering Thesis submitted to McGill University, November 2001, 330 pages.
43.  [10] Makinen Juho (2006). Eco-efficient Solutions in the Finnish Metallurgical Industry, VTT Business Solutions Challenges of Eco-efficiency, 5.12.2006, VTT Espoo.
44. [11] Mayhew Keith, Rob Mean, Colin Miller, John Thompson Patricio Barrios, Christophe Koenig, Vanya Omaynikova, Ole Wagner (2011). An integrated mine to metal approach to develop high arsenic copper deposits using the CESL process. Teck Resources Limited and Aurubis AG. PERUMIN – 30th Mining Convention, Peruvian Institute of Mining Engineers, Arequipa, Peru.
45. Mehta Rupal (2009). Rejecting arsenic from copper ores. Materials World Magazine, 01 Aug 2009 http://www.iom3.org/news/rejecting-arsenic-copper-ores .
46. [23] Mining Magazine (2012). Recovering Refractory Resources. In Article: PRECIOUS METALS PROCESSING. September 2012, www.MiningMagazine.com.
47. Mining Journal (2010). Revoked EIA at Cheloplech confirmed. 23 Apr 2010.
48. [12] Montenegro Victor, Hiroyuki Sano and Toshiharu Fujisawa. Recirculation of Chilean Copper Smelting Dust with High Arsenic Content to the Smelting Process.
49. [50] Miettinen Elli (2008). THERMAL CONDUCTIVITY AND CHARACTERISTICS OF COPPER FLASH SMELTING FLUE DUST ACCRETIONS. Doctoral Thesis, , Helsinki University of Technology Faculty of Chemistry and Materials Sciences Department of Materials Science and Engineering.
50. Morales J. Ramón, Vice-President Navan Resources: Present Status of IPB Activity: A Case of Re-emergence of Mining Activity in Europe? (Cerro Colorado copper concentrate – Spain) http://www.lneg.pt/CienciaParaTodos/edicoes_online/diversos/mining_develop/texto .
51. Mukherjee Arun B, Prosun Bhattacharya (2002). Atmospheric Emissions, Depositions, and Transformations of Arsenic in Natural Ecosystem in Finland The Scientific World JOURNAL 06/2002; 2:1667-75. (Σελ. 5: Harjavalta imported copper concentrate) http://www.researchgate.net/publication/ 10709062_Atmospheric_emissions_depositions_and_transformations_of_arsenic_in_natural_ecosystem_in_Finland
52. Nawshad Haque, Terry Norgate (2008). Techno-Economic Evaluation of Early Arsenic Removal from Copper Ores/  CSRP’08 Conference, 18-19 November 2008 Customs House, Brisbane, Queensland. http://www.docstoc.com/docs/25961965/Techno-Economic-Evaluation-of-Early-Arsenic-Removal-from-Copper-Ores .
53. [35] Newman C. J., D. N. Collins, and A. J. Weddick (1999). Recent operation and environmental control in the Kennecott Smelter. In: Copper 99-Volume V:Smelting Operations and Advances, TMS, October 10-13, 1999, Phoenix, Arizona.
54. [24] OUTOTEC OYJ (2011). Outotec launches a new partial roasting process to purify contaminated copper and gold concentrates. PRESS RELEASE DECEMBER 27, 2011.
55. [37] Pengfu T. and Z. Chuanfu, (1998). Behaviours of Accessory Elements in Copper Pyrometallurgy. Vol. 8 NQ 1. Trans. Nonferrous Met. Soc. China Mar. 1998.
56. [52] Pengfu Tan, Zhang Chuanfu (1996). EFFECTS OF TEMPERATURE ON DISTRIBUTION BEHAVIORS OF MINOR ELEMENTS IN COPPER FLASH SMELTING – COMPUTER SIMULATION. Vol. 6 NQ 4. Trans. Nonferrous Met. Soc. China, Dec. 1996.
57. [17] Picolotti Romina, Center for Human Rights and the Environment (CEDHA), Argentina, Astrid Puentes, Mexico; and Martin Wagner, Earthjustice, United States (2006). Petition to the Interamerican Commission on Human Rights Requesting Emergency Precautionary Measures for La Oroya, Peru. http://www.aida-americas.org/ .
58. [36] Pozega E., et.al, (2010). THE IMPURITIES BEHAVIOUR ANALYSIS IN THERMODYNAMIC SIMULATION MODELS IN COPPER METALLURGY. Journal of the University of Chemical Technology and Metallurgy, 45, 2, 2010, pp.189-194.
59. [8] Riekkola-Vanhanen Marja. Finnish Expert Report on Best Available Techniques in Copper Production and by-Production of Precious Metals.
60. [42] Sanchez-Corrales V.M., J.A. Valera-Gonzalez, P. Flores-Perez, and M. Perez-Tello (2004). Mass Balance Calculations in Copper Flash Smelting by Means of Genetic Algorithms. Journal of Metals, Vol 56, No 12.,pp.29-32, ISSN 1047-4838.
61.  [7] Schlesinger Mark E., Matthew J. King Kathryn C. Sole William G. Davenport (2011). Extractive Metallurgy of Copper. Elsevier, Oxford, Amsterdam, The Netherlands First edition 1976, Fifth edition 2011.
62. [30] Sherritt Technologies. The Behaviour of Arsenic in the Pressure Oxidation Process. http://seia.sea.gob.cl/archivos/Anexo_34_ The_Behaviour_ of_Arsenic_ in_the_Pressure_Oxidation_Process.pdf.
63. [19] SILVER WHEATON CORP (2009). SHORT FORM PROSPECTUS, September 23, 2009.
64. SIMONS MARLISE, New York Times (1990). UPHEAVAL IN THE EAST; A Bulgarian Town’s Killer Is Industrial Pollution. Published: March 28, 1990 http://www.nytimes.com/1990/03/28/world/upheaval-in-the-east-a-bulgarian-town-s-killer-is-industrial-pollution.html .
65. [18] SRK Consulting (2009). Pascua-Lama Project, Region III, Chile/San Juan Province, Argentina. SRK Project Number: 2CS019.003, September 9, 2009.
66. [56] Sadowski Z., E. Jazdzyk, T. Fabiszewska, J. Farbszeeska-Bajer (2000). Biooxidation of Mining Tailings from Zloty Stok.. Physicochemical Problems of Mineral Processing, 34 (2000), pp.47-56.
67. [57] Ταξιάρχου Μ. Γ. (1991). ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΧΡΥΣΟΦΟΡΩΝ ΠΥΡΙΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ., Διδακτορική Διατριβή, Τομέας Μεταλλουργίας και Τεχνολογίας Υλικών, Τμήμα Μηχανικών Μεταλλείων – Μεταλλουργών, ΕΜΠ.
68. [2] ΤΕΕ/ΤΚΜ (2011). Θέσεις του ΤΕΕ/ΤΚΜ για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου: «Μεταλλευτικές – Μεταλλουργικές Εγκαταστάσεις Μεταλλείων Κασσάνδρας».
69. The Villager. Tsumeb copper miners suffer from arsenic effects. http://www.thevillager.com.na/news_article.php?id=93&title=%20Tsumeb%20 .
70. [41] Ueda Shigeru, Katsunori Yamaguchi and Yoichi Takeda (2008). Phase Equilibrium and Activities of Fe-S-O Melts. Faculty of Engineering, Iwate University, Morioka 020-8551, Japan.
71. [48] U.S. Environmental Protection Agency BACKGROUND REPORT, AP-42 SECTION 12.3, PRIMARY COPPER SMELTING. Prepared for U.S. Environmental Protection Agency OAQPS/TSD/EIB Research Triangle Park, NC 27711.
72. U.S. Environmental Protection Agency (2012). Geologic and Environmental Characteristics of Porphyry Copper Deposits with Emphasis on Potential Future Development in the Bristol Bay Watershed, Alaska. USEPA Seattle, WA www.epa.gov/bristolbay (Σελ. 28: Aitik copper concentrate) http://nepis.epa.gov/Adobe/PDF/P100ESI4.PDF .
73. Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry (2001). COPPER Text taken from Chapter “Copper production” (Σελ.4: KGHM polish copper concentrates). http://svn.eeni.tbm.tudelft.nl/Education/ta3290/assignments/Copper_Economics.pdf .
74. [32] VALENZUELA ARMANDO, K. FYTAS, Y. M. SANCHEZ (2001). Arsenic Management in Copper Smelters. http://relevanx.com/web/guest/ technology-articles/article/-/article/N2ze/21607/-1/746/arsenic-management-in-copper-smelters .
75. [21] Voisin Leandro A. (2012). Distribution of Precious Metals During the Reducing Pyrometallurgical Processes of Complex Copper Materials. In: “Noble Metals”, book edited by Yen-Hsun Su, ISBN 978-953-307-898-4, Published: February 1, 2012 under CC BY 3.0 license.
76. [53] Weber Peter (2011). Outotec’s Capital Markets Day, November 15, 2011. Energy, Light Metals and Environmental Solutions.
77.  [47] Wiertz Jacques V., Magda Mateo, Blanca Escobar Mechanism of pyrite catalysis of As(III) oxidation in bioleaching solutions at 30 °C and 70 °C.
78. [49] WINKE HELENA EVERDINA (2006). Thermal Decomposition of Copper Sulfides under Concentrated Irradiation. A dissertation submitted to the SWISS FEDERAL INSTITUTE OF TECHNOLOGY ZURICH for the degree of Doctor of Sciences.
79. Wikipedia (2013). Aurubis AG (formerly Norddeutsche Affinerie AG) http://en.wikipedia.org/wiki/Aurubis .
80. Working Group On Arsenic, Cadmium And Nickel Compounds (2000). Ambient air pollution by As, Cd and Ni compounds. Position Paper, European Commission, DG Environment, October 2000.
81.  [55]. Xiang. Lan Ke, Jiajun (1994). Behaviour of Elemental Sulphur in Biooxidation of Gold – Bearing Sulphide Ores. Transactions of NFsoc, Vol. 4, No. 4, Dec. 1994.
82. [44] ZHOU Jun, CHEN Zhuo, ZHOU Ping, YU Jian-ping, LIU An-ming Numerical simulation of flow characteristics in settler of flash furnace. Science Direct.
83. Ψυχογυιόπουλος Γ. (2013). Παρατηρήσεις επί της Σχεδιαζόμενης Εφαρμογής της Μεθόδου Ακαριαίας Τήξης στην Επεξεργασία του Συμπυκνώματος Σιδηροπυριτών Ολυμπιάδας – Πρόταση Απομάκρυνσης του Αρσενικού από το Συμπύκνωμα πριν από την Επεξεργασία του με τη Μέθοδο Ακαριαίας Τήξης. Δεκέμβρης 2012 – Μελέτη που κατατέθηκε στο ΥΠΕΚΑ τον Ιανουάριο 2013. 

antigoldgreece