ΤΡΑΠΕΖΕΣ: Ζημιές δεκάδων δις, προς όφελος μιας τραπεζικής ολιγαρχίας

ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ / WARRANTS ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΟ «ΞΕΠΟΥΛΗΜΑ»

ΟΙ ΜΑΚΑΒΡΙΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ

Το ιδιωτικό τραπεζικό κεφάλαιο μαζί με τις κυβερνήσεις έφεραν τις τράπεζες στα όρια της κατάρρευσης. Οι ιδιώτες μέτοχοι αντί να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να στηρίξουν τις τράπεζες, πέταξαν μαζί με την τρόικα το μπαλάκι στο Δημόσιο και το δημόσιο χρήμα. Το Δημόσιο, λοιπόν, με δάνεια από το ευρωσύστημα ανέλαβε πρόσφατα να πληρώσει για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών που έγινε απαραίτητη λόγω της κερδοσκοπικής και χαριστικής δανειοδοτικής πολιτικής τους, εξαιτίας της αυθαίρετης λογικής «κουρέματος» του χρέους μέσω PSI και εξαιτίας των μνημονιακών πολιτικών, που >>>

 

έσπρωξαν στο «κόκκινο» εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες.

Ενώ, όμως, τα κεφάλαια της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών τα έβαλε με δανεικά το Δημόσιο, οι μετοχές των τελευταίων δεν πέρασαν στα χέρια του Δημοσίου.

Τις μετοχές των τραπεζών, που μεταβιβάστηκαν με τις διαδικασίες της ανακεφαλαιοποίησης και με χρήματα του Δημοσίου, ανέλαβε ένα «πρωτότυπο» τροϊκανό νομικό κατασκεύασμα που διαμορφώθηκε με νόμο και ονομάστηκε Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και το οποίο λειτουργεί ανεξάρτητα και ανεξέλεγκτα από την εκάστοτε κυβέρνηση, με συμμετοχή της τρόικας και στόχο, φευ, την «ιδιωτικοποίηση» σε δεύτερη φάση των τραπεζών, οι οποίες με αυτές τις περίεργες μεθοδεύσεις δεν πέρασαν και ποτέ στα χέρια του Δημοσίου!

Μετά την «ολοκλήρωση» της ανακεφαλαιοποίησης των 4 λεγόμενων συστημικών τραπεζών (Εθνική, Alpha, Πειραιώς, Eurobank) το ποσοστό συμμετοχής του Ταμείου Χρηματοπιστωπικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) ανά τράπεζα είναι :

• Εθνική Τράπεζα              84,35%
• Τράπεζα Πειραιώς*        81,01%
• Alpha Bank                       83,71%
• Eurobank**                      93,55%

* Η ΑΤΕ εκχωρήθηκε στην Τράπεζα Πειραιώς.

** Το ΤΤ συγχωνεύτηκε με την Eurobank.

Οι όροι της ανακεφαλαιοποίησης ορίζονται στην υπ’ αρ. 38/9.11.12 ΦΕΚ Α΄ 223 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου. Σύμφωνα με την εν λόγω ΠΥΣ, οι παλαιοί μέτοχοι των τραπεζών Εθνική, Alpha και Πειραιώς διατήρησαν το management, επειδή κάλυψαν την ελάχιστη ιδιωτική συμμετοχή 10% στις Αυξήσεις Μετοχικού Κεφαλαίου (ΑΜΚ), ενώ η Eurobank, που δεν εξασφάλισε την απαιτούμενη ελάχιστη ιδιωτική συμμετοχή, ανακεφαλαιοποιήθηκε πλήρως από το ΤΧΣ, το οποίο διόρισε τη διοίκησή της με απολύτως αδιαφανείς, σκανδαλώδεις και αμφισβητούμενες διαδικασίες.

Πέρα από το management, o στόχος τους εξ αρχής ήταν η επιστροφή των τραπεζών στους ιδιώτες μετόχους. 

Έτσι, δόθηκε στους τραπεζίτες αρκετό χρονικό περιθώριο, για να ανακτήσουν το σύνολο των μετοχών των τραπεζών. 

Το χρονικό περιθώριο είναι περίπου 4,5 χρόνια από σήμερα για τις τράπεζες Εθνική, Alpha και Πειραιώς, στις οποίες επιτεύχθηκε η ελάχιστη ιδιωτική συμμετοχή 10% στις ΑΜΚ. 

Για τη Eurobank, που ανακεφαλαιοποιήθηκε πλήρως από το ΤΧΣ, το χρονικό περιθώριο για την ανάκτηση των μετοχών από τους ιδιώτες μετόχους είναι 2 χρόνια.

Η προβλεπόμενη διαδικασία για τις τρεις τράπεζες με ελάχιστη ιδιωτική συμμετοχή 10% ήταν οι ιδιώτες μέτοχοι μέσω δικαιωμάτων επαναγοράς μετοχών (warrants) να έχουν τη δυνατότητα να ανακτούν από το ΤΧΣ τις μετοχές σε τακτά χρονικά διαστήματα, ανά εξάμηνο, και σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, που θα ανακοινώνονται κάθε φορά, αυξάνοντας τη συμμετοχή τους και μειώνοντας τις μετοχές που έχει στην κατοχή του το ΤΧΣ. 

Πρέπει να τονιστεί ότι τα warrants δόθηκαν χωρίς αντίτιμο, δηλαδή χαρίστηκαν ως δώρο, μια παγκόσμια πρωτοτυπία, που επισημάνθηκε διεθνώς ως σκάνδαλο. Για τη Eurobank, στην οποία δεν υπήρξε η απαιτούμενη ελάχιστη ιδιωτική συμμετοχή 10%, δεν δόθηκαν warrants.

Υποτίθεται ότι ο σχεδιασμός αυτός έγινε, έτσι ώστε οι ιδιώτες μέτοχοι μέσω των warrants να αποκτήσουν εκ νέου το σύνολο των μετοχών σε προκαθορισμένη τιμές, που συνολικά αντιστοιχούν σε παρούσες αξίες με αυτή των πρόσφατων ΑΜΚ, δηλαδή με το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης. Συγκεκριμένα οι τιμές των warrants ανά τράπεζα είναι:

• ΕΤΕ           4,29 € με warrant που αντιστοιχεί σε 8,23 μετοχές
• Πειραιώς  1,70 € με warrant που αντιστοιχεί σε 4,48 μετοχές
• Alpha         0,44 € με warrant που αντιστοιχεί σε 7,41 μετοχές

Όπως προαναφέρθηκε, η άσκηση των warrants μπορεί να γίνει σε βάθος 4,5 χρόνων ή 9 εξαμήνων από σήμερα, στις παραπάνω τιμές συν τους αναλογούντες τόκους. 

Για παράδειγμα, αν ασκηθούν τα δικαιώματα την τελευταία περίοδο, δηλαδή μετά από 4,5 χρόνια, οι παραπάνω τιμές άσκησης θα έχουν αναπροσαρμοστεί μαζί με τους τόκους ως εξής:

• ΕΤΕ          5,41 €
• Πειραιώς 2,14 €
• Alpha        0,55 €

Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος διαβεβαίωνε ότι με βάση τον σχεδιασμό αυτό ήταν εξασφαλισμένο ότι θα επέστρεφε στο Ελληνικό Δημόσιο ποσό ίσο με το συνολικό κόστος της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών, και μάλιστα εντόκως, ώστε να ακυρωθεί ισόποσο δημόσιο χρέος. 

Σύμφωνα μάλιστα με δημόσιες δηλώσεις του, επρόκειτο να επιστραφεί και το κόστος των π. 15 δις, που έχει πληρωθεί από το ΤΧΣ για τη διαφορά ενεργητικού - παθητικού στις περιπτώσεις των μεταβιβάσεων των εξυγιασμένων τραπεζών (Αγροτική, ΤΤ, Proton κ.λ.π.), λόγω της επίτευξης συνεργιών, που θα αύξαναν την αξία των τραπεζών στις περιπτώσεις συγχωνεύσεων ή μεταβιβάσεων (Πειραιώς, ALPHA, Eurobank).

Πολύ σημαντικό είναι ότι επιτράπηκε τραπεζικές μετοχές και warrants να διαπραγματεύονται ελεύθερα στο Χρηματιστήριο.

Προς το παρόν η εξέλιξη της ελεύθερης διαπραγμάτευσης των warrants έχει πολλές διακυμάνσεις. 

Η διαπραγμάτευση των warrants στο χρηματιστήριο μπορεί να αποφέρει πολλά κέρδη στους κατόχους ανάλογα με τα παιχνίδια που θα παίζονται.

Όπως είναι φανερό κυρίαρχοι των παιχνιδιών αυτών θα είναι εκείνοι που κατέχουν μεγάλο αριθμό warrants αλλά και μετοχών.

Συγκεκριμένα αν η τιμή της μετοχής αυξηθεί τότε τα κέρδη των επενδυτών θα είναι πολλαπλάσια από τις μετοχές αλλά και από τα warrants. 

Όμως οι ευκαιρίες για κέρδη από την διαπραγμάτευση των warrants στη δευτερογενή αγορά, είναι πολλαπλάσιες ιδιαίτερα αν η τιμή της μετοχής κινηθεί αυξητικά.

Προς το παρόν για την μόνη τράπεζα που συμφέρει η άσκηση δικαιωμάτων είναι η ALPHA καθώς η μετοχή της διαπραγματεύεται σε τιμή υψηλότερη της τιμής του δικαιώματος επαναγοράς. 

Η Πειραιώς είναι οριακή περίπτωση και η Εθνική δεν κρίνεται συμφέρουσα. Μέσω άσκησης δικαιωμάτων εξαγοράστηκαν από το ΤΧΣ ποσοστά μετοχών για Εθνική 0,011%, Πειραιώς 0,53 % και Alpha 1,01 %.

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ EUROBANK

Για την Eurobank το χρονικό περιθώριο ανάκτησης των μετοχών από τους παλαιούς μετόχους της μέσω εξαγοράς τους από το ΤΧΣ (δεν υπάρχουν warrants για την Eurobank) είναι 2 χρόνια, δηλαδή πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι αρχές του 2015, επειδή σε διαφορετική περίπτωση το ΤΧΣ έχει το δικαίωμα να πουλήσει τις μετοχές σε τρίτους.

Όπως είναι γνωστό η Eurobank μαζί με την Εθνική, την Πειραιώς και την ALPHA επιλέχθηκαν από την Τράπεζα της Ελλάδος ως συστημικές τράπεζες, προκειμένου να ανακεφαλαιοποιηθούν μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με δημόσιο χρήμα. Η διοίκηση της Eurobank δήλωσε αδυναμία συγκέντρωσης οποιασδήποτε ιδιωτικής συμμετοχής στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της και έτσι το ΤΧΣ διέθεσε 5,85 δις για την κεφαλαιακή ενίσχυση της τράπεζας, η οποία πλέον ανήκει στο ΤΧΣ σε ποσοστό περίπου 94 %.

Ο Υπουργός Οικονομικών και ο Διοικητής της ΤτΕ αρχικά απάλλαξαν τον μεγαλομέτοχο της Eurobank Λάτση από την υποχρέωση καταβολής του μέρους της ζημιάς, που του αναλογούσε, ενώ στην αντίστοιχη περίπτωση της Credit Agricole υποχρέωσαν τους Γάλλους να καταβάλουν 2,9 δις για την ανακεφαλαιοποίηση της Εμπορικής, που πήγε στην ALPHA, όπως έγινε και για τη Γενική (Societe Generale) και τη Millennium (BCP), που πήγαν στην Πειραιώς. 

Ασφαλώς και δεν είναι τυχαίο, βέβαια, ότι σε όλες τις περιπτώσεις τελικά κερδισμένοι υπήρξαν οι γνωστοί μεγαλομέτοχοι των ιδιωτικών τραπεζών.

Στη συνέχεια, και πάλι ο ΥΠΟΙΚ και ο Διοικητής της ΤτΕ επιβράβευσαν «πανηγυρικά» τον ίδιο μεγαλομέτοχο, καθιστώντας τον μέτοχο της Εθνικής, αφού παρά το ναυάγιο του deal της συγχώνευσης Εθνικής - Eurobank διατηρήθηκε σε ισχύ η ανταλλαγή μετοχών μεταξύ των δύο τραπεζών, που είχε στο μεταξύ πραγματοποιηθεί. 

Σε ερώτηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, που συμμετέχουν στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, για ποιον λόγο συνέχισε να ισχύει η ανταλλαγή μετοχών μεταξύ των δύο τραπεζών, παρά το γεγονός ότι ναυάγησε η συμφωνία συγχώνευσή τους, η απάντηση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος ήταν «ό,τι έγινε έγινε και δεν γυρίζει πίσω».

Στο μεταξύ μεταβιβάστηκε στη Eurobank το σύνολο των μετοχών του πρόσφατα εξυγιασμένου «Νέου Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου», που υποτίθεται ότι θα ενίσχυε και θα βελτίωνε την οικονομική κατάσταση της τράπεζας λόγω της σημαντικής ρευστότητας, που διαθέτει το ΝΤΤ, αλλά και λόγω της χρηματοδότησής του από το ΤΧΣ. 

Η συνολική χρηματοδότηση για την «εξυγίανση» του ΝΤΤ στοίχισε στο ΤΧΣ 4,6 δις (4,1 για την κάλυψη του funding gap και 500 εκ. για την ανακεφαλαιοποίηση) και πήγε στην Eurobank. Συνολικά από τον όμιλο Eurobank, απορροφήθηκαν περίπου 10,5 δις.

Σήμερα, μόλις λίγους μήνες μετά την ανακεφαλαιοποίηση, και ενώ έχει δρομολογηθεί η ιδιωτικοποίησή της, προκύπτει ότι η Eurobank χρειάζεται νέα ανακεφαλαιοποίηση τουλάχιστον 2 δις και για άλλους 2,5 δις.

Η ανάγκη για νέα ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank αποτελεί παταγώδη αποτυχία αυτών που αποφάσισαν να θυσιάσουν το ΤΤ, που ήταν και παραμένει η πιο υγιής ελληνική τράπεζα, προκειμένου να προσφερθεί ως δέλεαρ σε ξένους «επενδυτές» για την εξαγορά της Eurobank, στον μεγαλομέτοχο της οποίας είχε στο μεταξύ επιτραπεί να «δραπετεύσει», αφήνοντάς την σε πολύ άσχημη κατάσταση. 

Και παράλληλα διαψεύδεται με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, που ισχυριζόταν ότι δεν θα χρειαστεί νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Η φημολογία που επικρατεί έντονα το τελευταίο διάστημα είναι ότι αναπτύσσεται παρασκήνιο μεταξύ τραπεζιτών - ΤΧΣ - Τρόικας και υπουργείου Οικονομικών με στόχο τη δημιουργία του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου, ώστε η επαναϊδιωτικοποίηση των τραπεζών να γίνει με κεφάλαια πολύ χαμηλότερα από αυτά που κατέβαλε στις τράπεζες το ΤΧΣ, δηλαδή το Ελληνικό Δημόσιο.

Το σενάριο που κυριαρχεί είναι :

Στην προσπάθεια πώλησης της Eurobank από το ΤΧΣ προέκυψε ότι υπάρχει αγοραστής, η καναδική (και με ισχυρά αραβικά συμφέροντα) Fairfax, αλλά η προσφορά της είναι πολύ χαμηλότερη από την τιμή κόστους της μετοχής της Eurobank.

Συγκεκριμένα η τιμή κόστους της μετοχής της Eurobank ήταν 1,54 και μετά τη συγχώνευση με ΝΤΤ (Νέο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο) περίπου 1,27 €, η τρέχουσα τιμή της μετοχής (σήμερα 23/12) είναι 0,49 € αλλά η προσφορά της Fairfax είναι 0,20 με 0,25 € δηλαδή χαμηλότερη και από την τρέχουσα τιμή της αγοράς.

Αυτή είναι η καλύτερη προσφορά τους (σε επίπεδο εκδήλωσης προκαταρκτικού ενδιαφέροντος). Η Διοίκηση του ΤΧΣ φοβούμενη την πιθανή διατύπωση κατηγοριών για απιστία σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος ζήτησε πλήρη νομοθετική κάλυψη από την Κυβέρνηση με απαλλαγή από οποιαδήποτε ποινική ή αστική ευθύνη. Σύμφωνα με πληροφορίες αυτό απορρίφθηκε λόγω έντονων διαφωνιών βουλευτών του ΠΑΣΟΚ αλλά και της ΝΔ.

Οι φήμες λένε ότι η επόμενη λύση που εξετάζεται είναι η ιδιωτικοποίηση της Eurobank να μη γίνει με πώληση υπαρχουσών μετοχών (που κατέχει ήδη το ΤΧΣ), αλλά με έκδοση νέων μετοχών και αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ποσού 2 ή 2,5 δις, με ταυτόχρονη παραίτηση των παλαιών μετόχων από το δικαίωμα συμμετοχής στην αύξηση.

Με την τοποθέτηση κεφαλαίου 2 δις στη Eurobank, με τις τιμές της προσφοράς (0,20 – 0,25 €), ο υποψήφιος «επενδυτής» θα εξαγοράσει πάνω από το 50% της τράπεζας ενώ το ΤΧΣ για το 93,55% έχει τοποθετήσει περίπου 10,5 δις (5,8 δις για την αύξηση κεφαλαίου και 4,6 δις για το funding gap).

Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν θα κατατεθεί νομοσχέδιο για την ιδιωτικοποίηση των τραπεζών τις αμέσως επόμενες ημέρες (κατά πληροφορίες στις αρχές της επόμενης εβδομάδας).

Τα σημαντικά προβλήματα που προκύπτουν από μια τέτοια πιθανή ρύθμιση, είναι πολιτικά, ηθικά αλλά και οικονομικά αφού θα πρόκειται ουσιαστικά για μια ακόμα χάρη (δώρο) προς ορισμένους επιχειρηματικούς κύκλους, που θα αποκτήσουν την πλειοψηφία και συνεπώς τον έλεγχο των τραπεζικών μετοχών έναντι πολύ μικρού τιμήματος.

Στην περίπτωση αυτή θα σημειωθεί άμεση ζημιά στις μετοχές που κατέχει το ΤΧΣ και το θέμα είναι αν επιδιώκεται η μείωση της ζημιάς ή η επίτευξη κερδών σύμφωνα με το success story της Κυβέρνησης.

Οι ευθύνες τους είναι μεγάλες και στο θέμα της διοίκησης του ΤΧΣ αλλά και στην γενικότερη εξέλιξη της οικονομίας της χώρας.

Για το λόγο αυτό πρέπει να κληθούν να δώσουν εξηγήσεις καθώς επίσης και να ενημερώσουν το Κοινοβούλιο για τις μελλοντικές ενέργειές τους για τις τράπεζες, που έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί χρησιμοποιώντας δημόσιο χρήμα.

Όλοι οφείλουν να γνωρίζουν από τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Οικονομικών, τη διοίκηση της ΤτΕ μέχρι και τη διοίκηση του ΤΧΣ ότι θα διερευνηθούν όλες οι αποφάσεις τους, θα κληθούν όλοι οι υπεύθυνοι να δώσουν λόγο για τις ενέργειες αυτές, που έχουν ως άμεσο αποτέλεσμα ανυπολόγιστες ζημιές για το Ελληνικό Δημόσιο.

Οι τράπεζες, οι οποίες στο σύνολό τους έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί με δημόσιο χρήμα, ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο και θα πρέπει να τεθούν υπό πλήρη δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο, για να παίξουν, ανασυγκροτημένες από μια κυβέρνηση της Αριστεράς, ένα νέο αποκλειστικά αναπτυξιακό, παραγωγικό και κοινωνικό ρόλο, στο πλαίσιο μιας προοδευτικής πορείας διεξόδου με σοσιαλιστική προοπτική.

 iskra.gr