του Δημήτρη Ψαρρά
Τελικά το παλιό σύνθημα του Μάη του ’68 «Η φαντασία στην εξουσία» εφαρμόζεται στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες και μάλιστα στο υπουργείο όπου δεν θα το περίμενε κανείς, το Δημόσιας Τάξης. Ο Γιάννης Πανούσης κατηγόρησε προχτές συλλήβδην την κυβέρνηση ότι γράφει τις ανακοινώσεις της μαζί με τους «Πυρήνες», επειδή οι «Πυρήνες» τον αποκάλεσαν «κατά φαντασίαν πρωθυπουργό», ενώ κάποιοι υπουργοί ανέφεραν ότι «γράφει μυθιστόρημα». Ετσι, από εκεί που κατηγορούσε μόνο ένα
απλό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Πανούσης βρέθηκε να καταγγέλλει συνολικά το κυβερνητικό κόμμα για συνεργασία με τρομοκράτες.
Αλλά τα περί «μυθιστορήματος» περιλαμβάνονται σε δηλώσεις του ίδιου του κ. Πανούση και μάλιστα στη συνέντευξή του στο «Πρώτο Θέμα» από όπου ξεκίνησε όλη αυτή η υπόθεση.
Εδώ κάπου ο κ. Πανούσης έχει μπερδέψει τους ρόλους που κατά καιρούς έχει επιλέξει για τον εαυτό του.
Το πόνημα Πανούση
Πριν από λίγες μέρες δημοσιεύτηκαν στο διαδίκτυο «Οι αστυνομικές ιστορίες του Γιάννη Πανούση» σε έξι συνέχειες, με διηγήματα που έγραψε όσο ήταν αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη και τον εισαγωγικό υπαινιγμό «όποιος θέλει να καταλάβει θα καταλάβει».
Και δεν χρειάζεται κανείς να είναι ιδιαίτερα ευφυής για να ανακαλύψει «τι εννοεί ο ποιητής», όταν βλέπουμε να γίνεται λόγος για κάποιο «ΚΟΜ.ΠΙ.ΑΡ. (Κόμμα Πιστών Αριστερών)», στο οποίο υπάρχουν ορισμένοι «τάχα διανοούμενοι αρχηγοκτόνοι», και αναφέρονται «διάφορες προκηρύξεις νεοεμφανιζόμενων “τρομοκρατικών οργανώσεων”, στις οποίες υπήρχαν ονόματα πολιτικών».
Προλογίζοντας τα κείμενα αυτά ο κ. Πανούσης σημειώνει:
Το ερώτημα παλιό. Πρέπει ο εγκληματολόγος να διαβάζει αστυνομικά μυθιστορήματα ή πρέπει ο συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας να γνωρίζει βασικές αρχές της Εγκληματολογίας;Δεν θ’ απαντήσω στο ερώτημα, γιατί πιστεύω πως οι αναγνώστες των αστυνομικών μου διηγημάτων θα βγάλουν μόνοι τα συμπεράσματά τους.
Δεν ξέρω αν «πρέπει». Γνωρίζω όμως ότι συμβαίνει.
Ο θεωρούμενος «πατέρας» του ελληνικού αστυνομικού μυθιστορήματος Γιάννης Μαρής (Ιωάννης Τσιριμώκος) διέθετε και συμβουλευόταν μια πλούσια βιβλιοθήκη με έργα διάσημων εγκληματολόγων και πρώτα πρώτα του Τσέζαρε Λομπρόζο.
Και από την άλλη πλευρά, ορισμένοι πολιτικοί που ανέλαβαν το πόστο του διώκτη εγκλημάτων διακρίθηκαν ταυτόχρονα και στη συγγραφή αστυνομικών (και όχι μόνο) μυθιστορημάτων.
Η πιο γνωστή περίπτωση είναι του Αναστασίου Μπάλκου, γενικού γραμματέα στην πρώτη (Ιανουάριος 1975-Νοέμβριος 1977) και υπουργού Δημόσιας Τάξης στη δεύτερη μεταπολιτευτική κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή (Νοέμβριος 1977-Μάιος 1980).
Κορυφαίο πόνημα του αντιστρατήγου ε.α. το «Δίκτυα στην Τασκένδη» (Albin Redman Hellas 1967, επανέκδοση Ατλαντίς 1979).
Την προσοχή των σχολιαστών της Μεταπολίτευσης τράβηξαν οι ερωτικές σκηνές του βιβλίου, του τύπου:
Ηταν τσίτσιδος και τριχωτός όπως τον θυμόμουνα, άσχημος όσο ποτέ. Τσίτσιδη ήταν και η Νίνα, αλλά φορούσε το πάνω μέρος της πυτζάμας του Νίκου, ξεκούμπωτη μπροστά, κι αυτό την έκανε αφάνταστα προκλητική. Ο Νίκος είχε τα μάτια πεταμένα έξω από τις κόγχες τους και σαφή άλλα σημεία υπερδιεγέρσεως.
Είχε έτσι υποτιμηθεί το γεγονός ότι ο συγγραφέας θεωρούσε ότι το κείμενό του «χώρια από τη φανταστική πλευρά της περιπέτειας που διηγείται, μπορεί να χαρακτηριστεί σαν ένα αποκαλυπτικό βιβλίο για την οργάνωση, τις μεθόδους και τις επιδιώξεις της διεθνούς κατασκοπείας».
Η συμβολή του Βύρωνα
Αυτή η κρυφή σχέση αστυνομικής μυθοπλασίας με την εφαρμοσμένη αντεγκληματική πολιτική υποβόσκει επί δεκαετίες στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης.
Θυμίζω τον Βύρωνα Πολύδωρα, ο οποίος ήταν εκείνος που πολύ πριν από τον κ. Πανούση είχε πει ότι «ο Συνασπισμός είναι φωλιά της βίας» (εφημ. «Εθνος», 17.6.2007).
Ο κ. Πολύδωρας επέμενε να συμπεριφέρεται ως λόγιος και να στηρίζει τις μεθόδους άγριας καταστολής σε λατινικά γνωμικά.
Ο ίδιος παρουσιαζόταν ως ο «σαμουράι» υπουργός που διοικεί «πραίτορες» των ΜΑΤ, ενώ δεν έκρυβε ότι θα ήθελε να είναι «ένας από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας» (περ. «Life and Style», Απρίλιος 2006).
Επί χρόνια, υπουργοί και βουλευτές, από τον Πάνο Καμμένο έως τον Δήμο Μπότσαρη, συνέγραφαν μυθιστορήματα για την τρομοκρατία και υποδείκνυαν ως εγκεφάλους της στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της Αριστεράς.
Υπήρξε βέβαια και η αντίστροφη ροπή. Ανθρωποι του θεάτρου άφησαν κάποια στιγμή το σανίδι και έσπευσαν να υποδείξουν στο υπουργείο μια φανταστική ηγεσία της «17 Νοέμβρη».
Είναι προφανές ότι το αντικείμενο του υπουργείου αυτού ερεθίζει τα μυθοπλαστικά απωθημένα όσων το υπηρετούν.
Για ποιο λόγο όμως η φαντασία του κ. Πανούση στράφηκε εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ;
Κακά τα ψέματα. Εξαρχής ο κ. Πανούσης θεωρούσε τον εαυτό του «ξένο σώμα» στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ.
Οχι επειδή τάχα τον απειλούσαν Συριζαίοι και τρομοκράτες, αλλά επειδή η πολιτική του άποψη συνέκλινε με τη γνωστή θεωρία των δύο άκρων.
Είχα την ευκαιρία να το διαπιστώσω από πρώτο χέρι, όταν βρεθήκαμε στο ίδιο πάνελ σε εκδήλωση της ΔΗΜΑΡ τον Ιανουάριο του 2013 με θέμα «Κρίση και πολιτικός εξτρεμισμός».
Αλλά στις θέσεις αυτές επανερχόταν και ως υπουργός («Νοείται Αριστερά του τίποτα;», εφημ. «Τα Νέα», 3.4.2015).
Φυσικά είναι δικαίωμά του να αναλύει με τον τρόπο που νομίζει την πολιτική κατάσταση.
Και ασφαλώς σε αυτές του τις απόψεις έπαιξε ρόλο και το γεγονός ότι ο ίδιος υπέστη άνανδρη επίθεση και τραυματίστηκε από «κουκουλοφόρους» μέσα στο πανεπιστήμιο τον Φεβρουάριο του 2009.
Το ερώτημα είναι για ποιο λόγο τότε ανατέθηκε στον κ. Πανούση το ευαίσθητο αυτό υπουργείο και κατά μείζονα λόγο γιατί ο πρωθυπουργός τον κάλυπτε επί επτά μήνες με τέτοια ανεκτικότητα απέναντι στις ενστάσεις πολλών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και σύσσωμης της κομματικής νεολαίας.
Υπερσυντηρητισμός
Η απάντηση είναι και πάλι απλή. Ολες οι κυβερνήσεις, ειδικά εκείνες που ανέλαβαν καθήκοντα σε περιόδους κρίσης, ανέθεταν το ευαίσθητο αυτό πόστο σε στελέχη κατά κανόνα υπερσυντηρητικά, με τον διπλό στόχο να ικανοποιηθεί ο επαγγελματικός χώρος της αστυνομίας, ο οποίος από τη φύση του γεννά αντιδραστικά πολιτικά ανακλαστικά, αλλά και για να φανεί ότι η όποια ανεκτικότητα ή προοδευτικότητα του πρωθυπουργού δεν αφορά τον στενό πυρήνα της κατασταλτικής πολιτικής.
Δεν είναι μόνο ο Αναστάσιος Μπάλκος που προαναφέραμε.
Ο Καραμανλής είχε αναθέσει στην πρώτη του μεταπολιτευτική κυβέρνηση το υπουργείο σε έναν άλλο «κομμουνιστοφάγο» απόστρατο, τον Σόλωνα Γκίκα (Ιούλιος 1974-Ιανουάριος 1976).
Ενώ ο Ανδρέας Παπανδρέου στη δεύτερη κυβερνητική θητεία του ΠΑΣΟΚ μετέθεσε τον «ανταρτοφάγο» Αντώνη Δροσογιάννη από το υπουργείο Αμυνας στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης (Απρίλιος 1986-Ιούνιος 1988), ενώ και στην κυβέρνηση που σχημάτισε το 1993 επέλεξε τον υπερσυντηρητικό Στέλιο Παπαθεμελή για τη θέση (Οκτώβριος 1993-Απρίλιος 1995).
Όλοι τους διακρίθηκαν σε μυθοπλαστικές «υποθέσεις εργασίας» για την τρομοκρατία που ουδέποτε επιβεβαιώθηκαν, αλλά πάντοτε είχαν σχέση με τη θεωρία των «δύο άκρων», η οποία την περίοδο της Μεταπολίτευσης εμφανιζόταν ως θεωρία του «αριστεροχουντισμού».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου