"Αόρατοι" φοροελεγκτές: Οι whistleblowers του …Βαρουφάκη και του IRS

Στην πραγματικότητα, το μέτρο αυτό είναι αντιγραφή σε αυτό που κάνει για χρόνια το αμερικανικό ΣΔΟΕ, το γνωστό IRS, το οποίο ως γνωστόν είναι ο φόβος και ο τρόμος ακόμα και των πιο μεγάλων επιχειρήσεων. Υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών θεωρούν ότι η Ελλάδα δεν είναι ακόμη έτοιμη για του... μυστικούς Ράμπο, ενώ ελλοχεύει ο κίνδυνος της αυθαιρεσίας.

Οι Financial Times έγραψαν ότι «η Ελλάδα θέλει να κάνει τους τουρίστες φοροεισπράκτορες», η Wall Street Journal έκανε λόγο για «ξεκαρδιστικό σχέδιο» κι ο υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας Καρλ Μπιλντ >>>

 

αναρωτήθηκε αν «είναι σοβαροί αυτοί οι άνθρωποι;» , δηλαδή, η ελληνική κυβέρνηση. 

Μέχρι, ωστόσο να αποφανθεί η – εγγύς – ιστορία περί της σοβαρότητας ή μη της υπόθεσης, υπάρχει μία βεβαιότητα: 

Ο Γιάνης Βαρουφάκης μάλλον ανακάλυψε την… Αμερική: 

Το σχέδιο «Αράχνη» με τους «αόρατους» και «καλωδιωμένους» φοροελεγκτές που πρότεινε στον Γερούν Ντάισελμπλουμ για την πάταξη της φοροδιαφυγής δεν είναι ελληνική πατέντα.  

Είναι μια άλλη εκδοχή και παραλλαγή των whistleblowers (πληροφοριοδοτών) που χρησιμοποιεί το IRS – η «επική» αμερικανική Εφορία. 

Το Whistleblowers Office (Γραφείο Πληροφοριοδοτών) είναι ένα τμήμα του IRS – της Υπηρεσίας Εσωτερικών Εσόδων των Ηνωμένων Πολιτειών – που «επεξεργάζεται πληροφορίες και συμβουλές από ιδιώτες, οι οποίοι εντοπίζουν φορολογικά προβλήματα στον χώρο εργασίας τους, κατά την άσκηση της καθημερινής τους δραστηριότητας, ή όπου αλλού μπορεί να τα εντοπίσουν».

Υπάρχουν, βεβαίως, δύο κεφαλαιώδεις διαφορές ανάμεσα στην αμερικανική και την ελληνική εκδοχή. 

Η πρώτη αφορά την κοινωνική κουλτούρα: 

Στην Αμερική το να δίνει ένας πολίτης πληροφορίες που αφορούν παραβίαση του νόμου θεωρείται πράξη εθνική συνείδησης και πατριωτισμού. 

Στην Ελλάδα των μεγάλων ιστορικών πληγών, το «κάρφωμα» κουβαλά το στίγμα της κοινωνικής ενοχής.
Η δεύτερη κεφαλαιώδης διαφορά είναι αμιγώς οικονομική: 

Στην Αμερική οι πληροφοριοδότες του IRS χρησιμοποιούνται για υποθέσεις υψηλής φοροδιαφυγής – πολλές φορές και εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων – και όχι για τις ανύπαρκτες αποδείξεις της ταβέρνας και τον κλεμμένο ΦΠΑ.

Οι αμερικανοί whistleblowers δεν είναι συμβασιούχοι υπάλληλοι – είναι «εθελοντές» που υποβάλουν επίσημη αίτηση συμμετοχής στο πρόγραμμα κι εάν η καταγγελία τους επιβεβαιωθεί επιβραβεύονται αδρά. 

Με απόφαση του αμερικανικού Κογκρέσου το IRS πληρώνει τους πληροφοριοδότες με ποσά που φθάνουν από το 15% έως και το 30% των διαφυγόντων φόρων, προστίμων και τόκων στις υποθέσεις φορολογικής απάτης που αποκαλύπτουν – υποθέσεις, όμως, που το ύψος τους πρέπει να φθάνει τουλάχιστον στα 2 εκατομμύρια δολάρια.

Με βάση τα στοιχεία του ίδιου του IRS, το 2008 οι whistleblowers εντόπισαν αδήλωτα εισοδήματα ύψους 65 δισεκατομμυρίων δολαρίων. 

Το Γραφείο Πληροφοριοδοτών, δε, θεωρείται η δεύτερη πιο σημαντική πηγή στοιχείων για τη διεθνή φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το 2013, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του IRS, η υπηρεσία κατέβαλε αμοιβές 53 εκατομμυρίων δολαρίων σε 122 πληροφοριοδότες οι οποίοι συνέβαλλαν στη συγκέντρωση 367 εκατομμυρίων δολαρίων από φόρους που, παράνομα, δεν είχαν καταβληθεί.

Η πιο διάσημη, ίσως, υπόθεση του Γραφείου Πληροφοριοδοτών είναι εκείνη του Μπράντλεϊ Μπέρκενφελντ. 

Ο Μπέρκενφελντ, πρώην υπάλληλος της UBS, πήρε το 2012 ως whistleblower του IRS, το ποσό-ρεκόρ των 104 εκατομμυρίων δολαρίων επειδή έδωσε πληροφορίες για μη καταβληθέντες φόρους ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Στην πραγματικότητα, εκείνο που έκανε ήταν ότι παρείχε συμβουλές σε πλούσιους Αμερικανούς για το πώς να κρύψουν εκατομμύρια δολάρια από τα εισοδήματά τους σε μυστικούς λογαριασμούς στην Ελβετία και, στη συνέχεια, έδωσε όλα τους τα στοιχεία – των μυστικών λογαριασμών συμπεριλαμβανομένων – στο IRS.

Τον Οκτώβριο του 2012, επίσης, το IRS έδωσε αμοιβή 38.037.899 δολαρίων σε πληροφοριοδότη - εργαζόμενο μεγάλης επιχείρησης που έδωσε στοιχεία για το πώς φοροδιέφευγαν οι εργοδότες του. 

Δεν αποκαλύφθηκε ποτέ όμως ούτε το όνομα της εταιρίας, ούτε το ποσό της φοροδιαφυγής που εντοπίστηκε. 

Άγνωστο παρέμεινε επίσης και το όνομα πληροφοριοδότη που αποκάλυψε υπόθεση φοροαποφυγής εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων στην Illinois Tools Work και πήρε αμοιβή 2 εκατομμυρίων δολαρίων.

Το πρόγραμμα του IRS Whistleblowers Office έχει, πάντως, δεχθεί έντονες πολιτικές επικρίσεις στο παρελθόν για αργούς ρυθμούς απόδοσης και μη ικανοποιητικά κίνητρα προσέλκυσης πληροφοριοδοτών. 

Στη σκιά αυτής της κριτικής, η υπηρεσία είχε αναδιαρθρωθεί ριζικά το 2006 και είχαν ενισχυθεί οι πόροι της.

 tvxs.gr